[Văn Nghị Luận] Giá trị của những khó khăn

03-06-2017
Bởi: Nguyễn Hoàng Bảo Có: 0 bình luận 5173 lượt xem

Vật cản lớn nhất của đại bàng là không khí nhưng nếu rút hết không khí, trong môi trường chân không đại bàng không thể bay lên được.

Trần Hiệu

Khi quan sát một con sâu bướm đang cố sức vùng vẫy để chui ra khỏi kén, một em bé thấy thương hại nên dùng tay bóc kén để giải thoát chú sâu bướm đáng thương kia. Vài phút sau, con sâu bướm chết. Em bé tốt bụng tưởng chừng như đã làm một việc tốt nhưng vô tình em đã phá vỡ đi quy luật bất biến của tạo hóa dành cho loài sâu bướm. Chỉ khi tự mình thoát khỏi cái kén thì con sâu bướm kia mới đủ khả năng để tiếp tục tồn tại và phát triển. Chui ra khỏi kén là công việc khó khăn nhất của con sâu bướm nhưng chính nhờ việc đó mà sâu bướm mới đủ khả năng để tiếp tục với sự sống. Cuộc sống quanh ta luôn chứa đầy những điều kỳ diệu như thế. Những yếu tố đối kháng một mặt cản trở sự chủ thể một cách nào đó nhưng ngược lại cũng là yếu tố cần thiết cho sự tồn tại và phát triển của chủ thể đó. Khi quan sát loài chim đại bàng, một nhà triết học kia cũng suy tư theo lối tương tự: “ Lực cản lớn nhất của đại bàng là không khí, nhưng nếu rút hết không khí, trong môi trường chân không, đại bàng không thể bay lên được.

Đại bàng là một loài chim có thân hình to lớn. Với sải cánh dài rộng, những móc vút sắt nhọn, tư thế nhanh nhẹn và cặp mắt tinh tường, đại bàng thường được ví như chúa tế của bầu trời, là vua của các loài chim. Được tạo hóa ban cho những khả năng ưu việt, đại bàng từ xưa đến nay thường được dùng làm biểu tượng cho quyền lực và sức mạnh. Khi quan sát loài chim này, điều thường thấy là mỗi khi bay lên, đại bàng phải dang cánh vỗ mạnh để nhấc mình lên khỏi mặt đất. Lúc dang cánh vỗ thì không khí là lực cản lớn nhất của đại bàng nhưng không khí cũng chính là yếu  tố tạo lực đẩy để nâng đại bàng lên cao. Tư tưởng của nhà triết học kia muốn mượn quy luật của tự nhiên nơi loài đại bàng để khái quát đến quy luật cơ bản của sự sống mà cụ thể là nơi con người. Các yếu tố đối kháng như khó khăn hay nghịch cảnh cản trở con người tiến về phía trước của sự sống nhưng cũng chính nhờ các yếu tố đó mà con người mới có thể trưởng thành và đứng vững trên đường đời.

Mỗi một người khi bước vào cõi đời này đều bắt đầu bằng tiếng khóc. Điều đó dường như đã trở thành một sự ám chỉ cho những gian nan, nghịch cảnh mà mỗi người gặp phải trên đời. Thử thách, gian nan, nghịch cảnh là những yếu tố cản trở lớn nhất mà ai cũng phải đối mặt trên đường đi đến sự hoàn thiện cá nhân. Thật sâu sắc khi người ta thường ví cuộc đời như một dòng sông và hành trình của mỗi người như con thuyền trôi trên dòng sông đó.  Thuyền đời không phải lúc nào cũng êm ả và thuyền ta không phải lúc nào cũng êm trôi. Sẽ có những lúc ta phải đối diện với giông tố cuộc đời, những dòng nước chảy xiết của nghịch cảnh như muốn cuốn ta vào những xoáy nước sâu bất tận. Có những khó khăn như tảng đá ngầm muốn làm đắm thuyền đời ta. Thường tình chẳng ai muốn gặp phải nghịch cảnh nhưng dường như định mệnh đã đặt ta nằm ngoài vấn đề này. Chắc hẳn rằng chẳng ai trên đời này có thể sống một cuộc đời hoàn hảo như con thuyền trôi nhẹ trên sóng nước. Tất cả chúng ta ai rồi cũng phải đối mặt với thử thách, từ đơn giản đến nghiêm trọng. Ngay giây phút này, tại một nơi nào đó trên thế giới, có những người cha người mẹ đang phải đối mặt với cái chết của con mình. Ngay lúc này, có người đã phải gặp một tại nạn nào đó khiến những người thân yêu rồi đây sẽ vật vã trong đau đớn. Ngay lúc này, có những bệnh nhân khắc khoải nằm trên giường bệnh ở nhà thương. Thất bại, bệnh tật, mất mát, tuyệt vọng. Không ai đi qua cuộc đời mà không phải chịu đựng những trải nghiệm đau thương ấy.

Những trở ngại thường dễ làm ta mất định hướng. Ý nghĩa của cuộc đời thường bị che mờ đi dưới lớp vỏ của nghịch cảnh. Những gian nan thường dễ khiến ta sợ hãi chùng bước. Đã không ít đầu hàng khi đương đầu với nghịch cảnh. Có người để mặc cho dòng đời đưa đẩy, có người nhút nhát chạy trốn cuộc đời. Tệ hơn nữa, có người đi tìm sự giải quyết nơi rượu chè, ma túy, những trào lưu vô định của thời đại. Thậm chí là có người tìm đến cái chết như một sự giải quyết. Phải đồng ý rằng, gian nan, nghịch cảnh tạo ra nơi mỗi người sợ hãi và sợ hãi là điều không dễ để vượt qua. Nick Vujicic là một diễn giả nổi tiếng trên khắp thể giới. Anh đã đem lại nghị lực sống cho hàng triệu người ở khắp nơi. Nick là một chàng trai hết sức đặc biệt: Khi sinh ra, anh đã không có tay cũng chẳng có chân. Trong hàng loạt các câu chuyện mà Nick để về cuộc đời mình, anh có nhắc đến những thời điểm mà anh phải đối diện với nghịch cảnh. Bị bạn bè trêu chọc xa lánh, coi anh như một người ngoài hành tinh. Anh cũng đã từng rất sợ hãi. Sợ hãi người khác không đón nhận mình, sợ mình sẽ không thể tự sống nếu không có sự giúp đỡ của người khác, sợ mình sẽ không lấy được một người vợ. Thậm chí anh còn sợ đến thứ nhỏ nhặt nhất như sự xuất hiện vô tình của một mụn nhọn trên khuôn mặt mình mà anh không biết khi nào nó sẽ biến mất. Anh kể đã có lần anh đã dìm mình xuống nước với mục đích tự tử để thoát khỏi mớ hỗn độn đang bủa vây cuộc đời anh.

Nếu không khí là lực cản lớn nhất nhưng lại là yếu tố làm nên lực đẩy để nhấc đại bàng lên cao  thì khó khăn, nghịch cảnh cũng chính là cơ hội giúp con người khẳng định để vượt lên chính mình. Mỗi người đều có quyền chọn lựa vượt lên mọi nghịch cảnh của đời mình. Mỗi người có tự do để chọn cho mình một thái độ để đối mặt với chúng. Nếu ta chọn cho mình thái độ sợ hãi trốn tránh cuộc đời thì mãi mãi ta không thể nhấc mình lên khỏi khó khăn. Nếu ta chọn cho mình một thái độ dũng cảm dám đương đầu với trở ngại thì con đường tiến đến sự trưởng thành vẫn tiếp tục. Con thuyền chỉ về bến khi dám tiến lên dù phải đương đầu với sóng gió. Đời người chỉ hoàn thành khi dám vượt lên và đương đầu với thử thách, gian nan. Người ta cũng thường hay ví cuộc sống cũng giống như bức tranh đầy màu sắc. Thất là tẻ nhạt nếu cuộc sống chỉ là một gam màu đơn giản, tức là không dám tạo ra sự thay đổi nơi chính bản thân mình. Nhiều người bị rơi vào nghịch cảnh và rồi chấp nhận mình là một nạn nhân của thảm bại và đau khổ. Xuôi theo dòng lịch sử nhân loại đã có vô số những con người không để mình gục ngã trước số phận. Họ là những con người dũng cảm. Thay vì cứ để mình vùi sâu trong cay đắng, than thân trách phận, họ sớm tìm cho mình thái độ đúng đắn để đương đầu. Sự nghiệt ngã của cuộc đời không làm họ mất đi niềm hăng say để tiếp tục sống và hoàn thiện bản thân. Họ bắt đầu thêu dệt bước tranh đời mình bằng sự thay đổi. Họ đưa vào bức tranh cuộc đời những gam màu tươi sáng bằng những nỗ lực hằng ngày. Khi nhắc đến những người dám vươn lên từ nghịch cảnh ta phải nhắc đến Hellen Keller, một người phụ nữ huyền thoại. Hellen Keller bị mù và suy giảm thính giác cũng như nói năng rất khó khăn sau một trận sốt lúc tuổi còn rất nhỏ. Vì mất đi khả năng nghe, nói, nhìn, thế giới bên ngoài trở nên xa lạ với Hellen. Thoạt đầu, Hellen trở nên gắt gỏng, khó chịu tương chừng như không thể dạy bảo được nhưng sau này với sự tận tâm của cô giáo nhẫn nại Sulivan, Hellen dần tìm lại được chính mình. Hellen kiên trì học nói, học viết. Ngày qua ngày với sự nhẫn nại, ý chí và niềm tin, bà đã làm được điều phi thường. Hellen trở thành người thông thạo nhiều thứ tiếng, trở thành diễn giả đi khắp nơi để đem nghị lực sống cho bao người. Bà là người mù đầu tiên nhận lấy tấm bằng đại học ngành văn chương cũng như nhiều bằng danh dự của nhiều tổ chức khác nhau. Cuộc đời của Hellen là cuộc đời của sự đấu tranh không ngừng nghỉ để không đầu hàng trước số phận.

Đại bàng có thể bay lên cao được nhờ đôi cánh vỗ vào không khí để tạo lực đẩy. Nhiều người trong cuộc đời này cũng đã bay lên khỏi những trở ngại nhờ ý chí và nghị lực. Ý chí và nghị lực giống như đôi cánh giúp họ vỗ vào nghịch cảnh trong đời để nhất mình lên khỏi âu sầu tuyệt vọng. Không có ý chí, nghị lực mạnh mẽ, con người sẽ mãi là nạn nhân của cuộc đời. Lúc đó thay vì sống với thời gian, con người chỉ còn tồn tại với thời gian như một nhà triết học kia đã từng băn khoăn với ý nghĩa cuộc đời “sống hay là tồn tại?”. Nếu không nhờ ý chị và nghị lực, thế giới sẽ không bao giờ có được một nhà phát minh Thomas Edison. Ông đã từng bị thầy giáo mắng là “dốt tới mức không thể học được cái gì”. Hay như Nelson Madela, người hùng của châu Phi khi đấu tranh bãi bỏ nạn phân biệt chủng tộc Apartheid. Dù bị cầm tù, qui kết đủ thứ tội, ông vẫn kiên trì học hỏi và đấu tranh cho sự tự do của người da đen.

Có thể nói những người dám đương đầu để vượt qua nghịch cảnh trong đời là những người có thể cảm nếm sâu xa nhất giá trị của cuộc sống. Nghịch cảnh có thể khiến ta mang phải những trải nghiệm đau đớn nhưng không bao giờ là yếu tố làm ta phải hoàn toàn ngã quỵ. Những lần vấp ngã đau thương trên đường đời có khi lại là động lực để cố gắng hơn, chăm chút hơn cho một cuộc sống tốt đẹp phía trước. Nếu chúng ta muốn hướng đến một cuộc sống tốt đẹp thì điều cần thiết là phải bước ra khỏi vùng an toàn của mình, tức là chấp nhận dám đối mặt với những gì phải đến. Những người thành công nhất trên trái đất thường là những người gặp nhiều thất bại nặng nề. Steve Jobs, người đã làm nên một cuộc cách mạng công nghệ với hãng Apple, đã từng bị đuổi khỏi công ty do chính mình sáng lập. Walt Disney vẫn luôn được nhắc đến bởi hàng triệu người đã từng xem những bộ phim, các chương trình truyền hình và đến các khu vui chơi giải trí mang chính tên của ông. Tuy nhiên không phải ai cũng biết Walt Disney từng bị biên tập một tờ báo sa thải vì “thiếu trí tưởng tượng và không có ý tưởng hay ho”. Ông cũng nếm mùi phá sản nhiều lần trước khi sáng tạo nên Disneyland…

Theo tâm lý chung, người ta thường sợ hãi và né tránh bao nhiêu những trái ý trong đời như thất bại hay đau khổ. Tuy nhiên, ít ai cảm nghiệm được rằng chính chúng lại là những bài học quý giá mà không ai có thể mua được. Chỉ có khi nào trải qua giá lạnh, ta mới cảm nếm được sự ấp áp. Chỉ khi nào trải qua đau khổ, ta mới biết thế nào là hạnh phúc.Thất bại đôi khí là yếu tố để làm nên thành công. Mỗi lần thất bại là mỗi lần ta học được những bài học xương máu, là ta có thể rút tỉa những gì cần thiết cho sự thành công rực rỡ sau này. Câu chuyện về nhà bác học Thomas Edison là một ví dụ. Ông có cả hàng trăm lần thất bại khi thử các vật liệu làm nên sợi dây tóc của bóng đèn. Nhưng đối với Edison, ông không cho rằng đó là thất bại. Ông nói rằng mỗi lần thí nghiệm hỏng là một lần ông biết được thêm một chất liệu không thể làm nên sợi dây tóc bóng đèn.

Cuộc sống vốn đa dạng với đầy đủ các biến chuyển khác nhau. Gian nan, nghịch cảnh thương như các vị khách không mời mà đến. Điều cần thiết chúng ta làm là hãy xây dựng cho  mình niềm tin vào cuộc sống. Luôn học hỏi và rèn luyện để có một ý chí và nghị lực vững vàng đế sằn sàng đối mặt với khó khăn thử thách. Mỗi người hãy luôn tâm niệm rằng sự xuất hiện của tôi trên đời này không phải là một sự sai lầm hay ngẫu nhiên của Tạo Hóa. Tôi sinh ra là để tìm kiếm cho mình ý nghĩa cuộc đời qua từng giai đoạn sống. Tôi phải tin rằng những ngăn trở đến với tôi là điều cần thiết trên đường tôi xây dựng hạnh phúc cho cuộc đời mình.

Không khí tạo nên lực cản nhưng cũng nhờ không khí mới có lực đẩy. Chính nhờ nguyên lý đó mà ngày hôm nay chúng ta mới có được những động cơ phản lực giúp những chiếc phi cơ lao vút trên bầu trời. Cuộc đời con người cũng vậy, hãy sẵn sàng dùng ý chí nghị lực sống như cánh quạt đẩy lùi đi những gì ngăn trở để ta bay vút lên bầu trời của thành công và hạnh phúc. Hãy như loài đại bàng kia dang rộng đôi cánh để bay lên, để thấy cuộc đời này thật đáng sống và đáng trân trọng từng giây phút.

Từ khóa: , ,

  • THỈNH VIỆN ĐA MINH VIỆT NAM
    Địa chỉ: 70/1 Tổ 1, Kp Bình Đường 3, P. An Bình, Tp. Dĩ An, Tỉnh Bình Dương.
    Địa chỉ cũ: 1116, đường số 6, P. Tam Phú, Q. Thủ Đức, Tp. HCM - Xem bản đồ
    Email: thinhviendaminh@gmail.com