THÁNH CẢ GIUSE – Lễ Trọng
2Sm 7,4-5a.12-141.16; Rm 4,13.16-18.22; Mt 1,16.18-21.24a hoặc Lc 2,41-51a
Fr. Timothy Radcliffe, O.P.
Thánh Giuse là một người công chính, ngay thẳng. Chú giải của bản dịch Kinh Thánh Giêrusalem cho rằng thánh Giuse là “một người có danh giá.” Vì thế, khi biết được cô Maria mang thai, ông Giuse đã quyết định làm một việc đúng đắn. Để giữ thanh danh cho mình, ông sẽ ly hôn với cô Maria; và để bảo toàn danh dự cho cô, ông sẽ làm điều ấy một cách âm thầm, không gây ra ồn ào.
Làm theo điều Thiên Chúa truyền, ông Giuse có thể gây phương hại cho thanh danh của mình, điều vốn rất được ông coi trọng. Ông phải đưa một người phụ nữ đã có thai về nhà và nuôi nấng đứa trẻ không phải là cốt nhục của mình. Ông Giuse đối diện trước một tấn tuồng chưa hề có từ trước đến nay, dù là trong những vở kịch huyền bí thời trung cổ cho đến các thi phẩm của William Blake hay James Joyce. Ông Giuse có vẻ như trong tâm trạng hoài nghi, như một người bị cắm sừng, hình ảnh thường thấy của một người đàn ông có tuổi bị xem là ngu ngốc.
“Này ông Giu-se, con cháu Đa-vít, đừng ngại đón bà Ma-ri-a vợ ông về, vì người con bà cưu mang là do quyền năng Chúa Thánh Thần. Bà sẽ sinh con trai và ông phải đặt tên cho con trẻ là Giê-su, vì chính Người sẽ cứu dân Người khỏi tội lỗi của họ.” Khi tỉnh giấc, ông Giu-se làm như sứ thần Chúa dạy. (Mt 1, 20-21.24).
Tuy nhiên, khi nhận lấy định mệnh làm cha nuôi, thánh Giuse đã được nên đồng hình đồng dạng hơn bao giờ hết với người con sau này sẽ chết tủi hổ trên thập giá, một định mệnh nhục nhã nhất khó có thể hình dung ra được. Thánh Giuse là một người công chính chỉ vì ngài đã nuôi dưỡng một người con – người con ấy vốn dĩ là Thiên Chúa, đã trở nên gần gũi với chúng ta ngay trong chính sự điên rồ và tủi hổ của phận người.
Bài Tin Mừng hôm nay xoay quanh chủ đề về “danh” và “thanh danh”. Sứ thần truyền cho ông Giuse đặt tên cho con trẻ là Giêsu và như vậy khẳng định rằng con trẻ Giêsu xem như con của ông. Bằng cách đó, ông Giuse cho con trẻ Giêsu được thừa hưởng sự danh giá của hoàng tộc Đavít. Ông Giuse được xem là người đáng kính bởi vì ông đã chấp nhận đặt danh dự của mình vào tình trạng hiểm nghèo, đón nhận cô Maria và chăm sóc cho đứa trẻ có nguồn gốc thần linh của nàng.
Qua đoạn Tin Mừng hôm nay, ông Giuse dạy chúng ta hai cách thế để có thể chuẩn bị gia nhập nhóm bạn hữu của Đức Giêsu.
Trước hết, chúng ta phải giữ gìn danh tiếng cho người khác. Theo thánh Tôma Aquinô, danh tiếng của một người chính là tài sản quý giá nhất của họ. Khi làm mất thanh danh người khác, chúng ta không những gây ra bất công, mà còn là kẻ ăn cướp. Trừ phi cần thiết chính đáng vì ích chung, nói ra những điều không hay làm tổn thương thanh danh người khác là điều sai trái, cho dù điều ta nói về họ là đúng và cho dù họ đã làm những điều hết sức kinh khủng. Chúng ta phải biết kiềm chế sở thích đàm tiếu, tán chuyện của mình.
Hằng ngày, những lời tố cáo hay bóng gió trên các phương tiện truyền thông làm phương hại đến thanh danh của nhiều người. Những người nổi danh được tâng bốc lên, rồi lại bị đạp xuống. Nhiều loại người bị coi như rác rưởi. Tổng thống Pháp, ông Sarkozy, khi còn là Bộ trưởng Nội vụ, đã xem những kẻ gây rối loạn trong các vùng ngoại ô nước Pháp là những kẻ ‘cặn bã’, ‘rác rưởi’. Nhưng với Đức Giêsu, nhóm bạn hữu đầu tiên của Người là những kẻ danh phận hèn kém, những cô gái điếm và những người thu thuế.
Chúng ta có coi trọng thanh danh của những kẻ bị người khác xem là cặn bã không? Nếu không phải vì sự công bằng phải nói ra, thì liệu chúng ta có học cách giữ mệng lưỡi để khỏi nói những lời làm phương hại thanh danh của con cái Chúa không?
Thứ hai, nếu điều cần thiết đòi buộc, chúng ta phải chấp nhận nguy cơ như thánh Giuse, bị hiểu lầm, bị nhục mạ hay bị đem ra diễu cợt. Thánh Têrêxa Avila đã từng bị thanh danh ám ảnh. Con người ta thường nhạy cảm với những lời dèm pha liên quan đến danh dự. Với thánh Têrêxa, danh dự chỉ như rơm rác. Các linh mục cộng tác với thánh nữ cảm thấy khổ sở khi họ bị tố cáo về những điều hết sức kinh khủng, thánh Têrêxa chỉ cười, bởi vì chúng ta thế nào Thiên Chúa đều thấu suốt hết.
Hồng y Danielou đã chết trên cầu thang của một khu căn hộ tồi tàn khi đến thăm một cô gái điếm. Trên các mặt báo, tràn ngập những lời bóng gió tục tĩu về vị Hồng y này. Tuy nhiên, những người bạn của ngài đều biết rằng ngài đích thực là một vị mục tử đã dám đi theo con đường của Chúa Giêsu, không sợ đến với những người bị khinh miệt, bất kể người ta có thể đàm tiếu cách nào.
Chúng ta hãy xin thánh Giuse dạy cho chúng ta biết cách để Con Thiên Chúa bước vào cuộc đời của mình, và biết quan tâm đến thanh danh của người khác, và nếu cần, không sợ bị mất danh dự của mình.
Đức Minh chuyển ngữ từ http://torch.op.org/torch/a-man-of-good-repute với đôi chỗ được thích nghi hoặc lược bớt cho phù hợp với bối cảnh.
