Mục đích nền tảng của Dòng Anh Em Giảng Thuyết là làm việc vì ơn cứu độ các linh hồn. Thánh Vinh Sơn thấu biết, và ngài hết sức nhiệt thành để đạt được mục đích đó. Điều thánh nhân hằng thao thức là phải tìm mọi phương tiện có thể để kéo các linh hồn ra khỏi tội lỗi, giao hòa họ với Thiên Chúa và hướng dẫn họ vào nẻo đường trọn lành.
Lúc ở Avignon, thánh nhân được báo cho biết về một giáo sĩ có đời sống không xứng hợp với sự thánh thiện trong cương vị của mình. Thánh nhân cầu nguyện suốt đêm trường với Chúa để xin cho ông được hoán cải. Sáng đến, lòng tràn đầy ơn thiêng, thánh nhân đi đến dinh thự của vị giáo sĩ với một cây thánh giá trong tay. Bước vào nhà, ngài đi thẳng tới căn phòng nơi vị giáo sĩ đang ngủ. Lập tức, thánh nhân mở một trong các cửa sổ quay về phía giáo sĩ đang nằm trên giường, rồi nhìn chằm chằm vào ông và nói: “Hỡi con, con hãy nhận lấy Chúa Giêsu rất thánh, hãy nhìn xem Người tốt lành và yêu thương con biết chừng nào! Con chạy xa khỏi Người, nhưng Người đã kiên tâm đến tận chân giường để tìm con. Con hãy kiến tạo cho mình sự bình an, con hãy kiến tạo lấy sự bình an trong Chúa Giêsu. Điều gì khiến con chống lại Người? Quá đủ rồi, quá đủ rối! Hãy ôm lấy vị Thầy đáng quý của Con và hãy yêu mến Người”. Nói thế xong, thánh nhân đặt thánh giá lên môi của vị giáo sĩ và nhanh chóng rời đi. Vị giáo sĩ vừa ngạc nhiên vừa thấy xấu hổ, nhìn lại bản thân mình, ôm chặt lấy tượng Chúa vào ngực, đứng dậy. Thế rồi, nằm soài trên mặt đất, ông khóc sướt mướt về những tội lỗi của mình, cầu xin lòng thương xót của Thiên Chúa và quyết tâm sửa đổi. Vội vã khoác chiếc áo, ông chạy theo thánh Vinh Sơn, thánh nhân vẫn đang chờ ông, vì ngài được mạc khải chắc chắn rằng ông sẽ hoán cải. Ông ta xưng tội và từ đó trở đi, quyết tâm sống thánh thiện xứng hợp với ơn gọi của mình.
Một lần kia, khi thánh Vinh Sơn đang thuyết giảng ở Pampeluna thì bất thình lình ngài ra như ngây ngất giữa bài diễn giảng của mình. Hồi tỉnh lại, thánh nhân nói với thính giả rằng Thiên Chúa yêu cầu ngài phải ngừng bài giảng để ngăn chặn một cuộc tấn công dữ dội đang xảy ra trong thành phố. Ngay lập tức, ngài xuống khỏi tòa giảng, theo sau là đám người ngạc nhiên và tò mò muốn biết điều gì đang xảy ra, thẳng tiến tới một dinh thự lộng lẫy. Các cánh cửa đóng kín. Thánh Vinh Sơn lấy tay chạm vào một cánh, tự nhiên cửa mở ra. Khi bước vào trong, ngài vừa đi ngang qua các sảnh đường, các căn phòng, vừa lớn tiếng chống lại sự đồi trụy. Những kẻ đi theo người chẳng nhìn thấy ai, nhưng họ nghe rõ ràng giọng nói của những kẻ khốn khổ là nạn nhân của những cảm xúc tội lỗi. Thánh Vinh Sơn yêu cầu họ dừng lại nhưng họ vẫn cứ tiếp tục hành vi tội lỗi. Thánh nhân nghiêm nghị quát bảo họ, nhưng cả bọn chế giễu ngài nhiều hơn nữa. Thế rồi, chính Thiên Chúa đã ra tay trả báo trên tội lỗi của họ, biến họ thành những bức tượng cẩm thạch. Thánh nhân vào trong các căn phòng và chỉ cho những người ngoài cuộc thấy cách thức khủng khiếp Thiên Chúa trừng phạt tội ác và sự ngoan cố của những kẻ bất hạnh. Thế nhưng, động lòng thương, thánh Vinh Sơn tiến gần đến các bức tượng, thổi hơi vào miệng, cứu họ sống lại. Hành vi bác ái này còn biến đổi những trái tim bằng đá thành những trái tim bằng thịt. Họ nhận biết tội lỗi của mình và xưng thú từng người một. Họ vừa mới nhận được lời xá giải, thì lòng ăn năn sám hối mãnh liệt làm họ chết lần thứ hai, họ trút hơi thở cuối cùng ngay dưới chân vị thánh. Thiên Chúa ban ơn phúc cho lòng nhiệt thành của người tôi tớ qua sự hoán cải tuyệt vời này, để chứng tỏ rằng Người rất vui với lòng bác ái của thánh Vinh Sơn, lòng bác ái mà chẳng bao giờ lùi bước trước bất cứ một phương tiện nào có thể cứu độ linh hồn của những người thân cận.
Thánh Vinh Sơn yêu mến các linh hồn mạnh mẽ đến nỗi ngài chấp nhận không chút chần chừ những hy sinh cao cả nhất, để đảm bảo họ được ơn cứu độ. Một ngày kia khi giảng dạy ở Tây Ban Nha, thánh nhân được mời đến với một ông lão đang hấp hối trong tình trạng tội lỗi nhiều năm nay. Ông cụ không muốn nghe nói về việc xưng tội, lại cứ tuyệt vọng vì yếu đuối của bản thân. Thánh Vinh Sơn đến, nhưng tất cả những nỗ lực của ngài đều gặp phải sự ngoan cố của bệnh nhân. Thế rồi, thánh Vinh Sơn nói với ông rằng: “Cha chắc chắn, Thiên Chúa đã tha thứ cho con. Cha vẫn cầu nguyện cho con và nhận được lòng thương xót của Chúa; mặc dầu vậy: bất cứ ơn huệ nào cha có được, cha hoàn toàn trao tặng cho con.” Những lời này đánh dấu đặc biệt sự quảng đại của thánh Vinh Sơn. Linh hồn bệnh tật của người hấp hối được an ủi, và ông lão trả lời: “Con xin xưng thú tội lỗi của con, nhưng trước hết con xin cha viết ngay một lời khẩn cầu lòng thương xót và ân huệ của Chúa như cha đã hứa.” “Ta rất sẵn lòng!”, thánh Vinh Sơn nói và lập tức lấy một tờ giấy ghi lời cầu nguyện xin lòng thương xót của Thiên Chúa trước mặt kẻ tội lỗi đang hối cải, đồng thời thánh nhân cũng khẩn cầu cùng Chúa chuyển cho người tội lỗi này tất cả những ân huệ ngài có được trong cuộc đời. Thánh nhân giải tội cho người hấp hối, rồi đặt vào tay ông tờ giấy vừa viết. Ít giờ sau, ông trải qua một cơn đau nhẹ và trút hơi thở bình an. Ngay sau khi ông trút hơi thở cuối cùng, tờ cũng giấy biến mất và theo linh hồn ông đến trước tòa phán xét của Vị Thẩm Phán Tối Cao. Vị Thẩm Phán vui lòng bày tỏ cho dân chúng biết bằng chứng xác thực, để một khi nhận biết mình là tội nhân, họ được nhắc nhở phải vâng nghe lời vị sứ giả của Chúa.
Trong khi thánh Vinh Sơn đang thuyết giảng ở một quảng trường công cộng cho hơn 30.000 người, thánh nhân nhận được tờ giấy đã đưa cho ông lão hấp hối, từ trời rơi vào tay thánh nhân. Mọi người đều bất ngờ, vì chẳng ai biết rõ điều kỳ lạ này. Nhưng đám đông lại càng bất ngờ hơn nữa khi thánh Vinh Sơn đọc tờ giấy rồi nói với mọi người rằng đấy là lời nguyện do chính tay ngài đã viết, đưa cho một bệnh nhân vốn tai tiếng khắp thành phố bởi lối sống tội lỗi và cứng lòng không hối cải trong giờ chết. Thánh nhân nói với đám đông: ông ấy đã nghe lời tôi, chính ông xưng thú tội lỗi với tôi, khi chết, ông cầm lấy mảnh giấy và đưa ra trước tòa phán xét của Thiên Chúa, Vị Thẩm Phán Tối Cao chấp nhận tờ giấy, và Người tỏ dấu cho chúng ta biết tính xác thực của mọi việc; cuối cùng, Người xác quyết rằng linh hồn của người đàn ông đã được cứu rỗi. Chúng ta dễ dàng phỏng đoán ấn tượng mà phép lạ đáng ngạc nhiên này gây ra trong tâm trí của hàng ngàn người cũng như chính chúng ta; nhưng điều đáng ngưỡng mộ hơn cả là lòng bác ái của thánh Vinh Sơn, ngài hoàn toàn quên đi chính bản thân, và chỉ nghĩ đến người khác; thánh nhân sẵn sàng từ bỏ những kho tàng thiêng liêng của cuộc đời, vì muốn đảm bảo niềm hạnh phúc mãi mãi cho những người thân cận của mình. Làm sao kẻ tội lỗi có thể từ chối những bằng chứng chân thành của tình yêu thương và sự tận tụy như thế? Do vậy, chúng ta đừng ngạc nhiên về những thành công lẫy lừng của thánh Vinh Sơn Phêriê. Nếu đức tin có thể khiến dời những quả núi, chúng ta đừng quên rằng tình yêu mạnh như tử thần, và không gì có thể ngăn cản tình yêu. (x. Diễm Ca, ch. 8)
Thánh Vinh Sơn, được đào tạo trong trường của thánh Đa Minh, thủ đắc mọi nhân đức ở mức cao nhất: công bằng, vâng phục, tiết độ, khiết tịnh, nghèo khó, nhiệm nhặt, khiêm tốn, chan hòa, nhã nhặn, quảng đại, khoan dung, can đảm và kiên trì. Chúng ta có thể tìm thấy nhiều ví dụ về các nhân đức ấy.
Trên hết, chúng ta đừng lặng im phớt lờ sự kiện sau đây chứng tỏ đức khiết tịnh của thánh Vinh Sơn. Thánh nhân là một tu sĩ, có những người ganh ghét, chọc tức hoặc lên tiếng tán dương nhân đức của ngài bằng những lời được xui khiến bởi tinh thần của ma quỷ. Một người phụ nữ trác táng bị mua chuộc để chính cô ẩn nấp ở trong phòng của thánh Vinh Sơn. Họ giúp cô thực hiện mưu đồ của mình vào một buổi tối mùa đông, khi thánh nhân đang miệt mài cầu nguyện trong nhà thờ. Lúc mở cửa ra, nhìn thấy một thụ tạo đau khổ ngồi dưới chân giường của mình, thánh nhân biết ngay đó là ngụy tạo của ma quỷ, hắn mong cám dỗ ngài dưới dạng thức đầy quyến rũ này. Thánh nhân làm dấu thánh giá và thốt lên: “Cái gì đã khiến ngươi ở đây hỡi Satan, kẻ thù của Chúa?” Nhưng kẻ trác táng ấy trả lời: “Tôi đâu phải là Satan? Tôi là một cô gái trẻ, người không thể cưỡng lại tình yêu dành cho ngài đây.” Cô lại tiếp tục, nhưng thánh Vinh Sơn ngắt lời cô bằng một lời ngắn gọn và dứt khoát: “Đi khỏi đây, đồ xảo trá. Hãy cẩn thận vì e rằng cái chết bất ngờ sẽ ập đến trên ngươi bởi hành vi đầy tội lỗi của ngươi! Sao ngươi dám cả gan làm vấy bẩn thân xác và linh hồn ngay từ ấu thơ đã dâng trọn vẹn cho Chúa Giêsu Kitô?” Quá trơ trẽn và láo xược, người phụ nữ ấy không chịu bỏ đi. Thánh Vinh Sơn ném đống than đang cháy ra khỏi lò xuống sàn nhà, quỳ trên đống than, nói rằng: “Cứ đến nếu ngươi dám. Hãy đến và ném thân ngươi vào đống lửa này, nó không quá kinh khủng so với lửa Hỏa Ngục đâu”. Chứng kiến điều đó, người phụ nữ như chết ngất đi, khóc lóc, nức nở, van xin thánh nhân tha thứ và hứa sẽ thay đổi hoàn toàn. Cô kể với thánh Vinh Sơn tên của những người đã lôi kéo cô làm như thế. Thánh nhân cho cô về, truyền cho cô hãy giấu tên những kẻ đồng lõa. Nhưng cô không hứa sẽ im lặng. Sáng hôm sau, cô thuật lại tất cả và làm cho những kẻ cố ý tìm cách hãm hại, bôi nhọ thanh danh của thánh Vinh Sơn, phải thẹn thùng. Kẻ tội lỗi đã hoán cải thực sự.
Dẫu rằng thánh nhân đầy hăng hái và nhiệt thành, nhưng ngài cũng biểu lộ một thái độ nhẫn nại, là dấu chứng chống lại những lúc thử thách ngặt nghèo. Từ khi còn nhỏ, Vinh Sơn đã cố gắng ngăn chặn cơn nóng giận. Ngày kia, một đầy tớ trong nhà thân phụ báng bổ Danh Thánh Chúa, Vinh Sơn phẫn nộ, quở trách anh nặng nề. Người đầy tớ không bằng lòng; hắn giận giữ đáp lại và thậm chí, đánh cậu. Vị thánh trẻ, thay vì khóc lóc và phàn nàn, đã thay đổi thành ra dịu dàng và nói với người đầy tớ: “Anh thân mến, tôi nợ anh nhiều, vì khi đánh tôi, anh dạy cho tôi biết thận trọng, điều này rất cần thiết để quan sát và sửa sai cho những người lớn tuổi hơn mình, đặc biệt là những đầy tớ trong lòng đang bực bội. Tôi sẽ rút kinh nghiệm lần sau.” Anh đầy tớ ấy tên là Alexis Raffet, giật mình về sự điềm tĩnh như thế, một thái độ hiền dịu và khiêm hạ đến không ngờ, anh quỳ xuống trước mặt Vinh Sơn và xin cậu đừng thuật lại cho cha mẹ chuyện đã xảy ra. Cậu Vinh Sơn ôm chầm lấy anh, sắc mặt rạng rỡ, nói rằng: “Đừng sợ, bố mẹ tôi sẽ không hay biết điều gì đã xảy ra đâu. Chỉ mong anh từ nay đừng báng bổ Người Bạn thân mến của tôi nữa”.
Vào lúc cuối đời thánh nhân chịu những đau khổ lớn lao, ngài trải qua một cuộc phẫu thuật mà không thốt ra một tiếng than vãn nào. Thánh nhân chỉ nhẹ nhàng thốt lên thánh danh Chúa Giêsu, Mẹ Maria và một vài vị thánh. Thánh Vinh Sơn uống những thang thuốc đắng nghét được mang đến mà chẳng biểu hiện một thái độ khó chịu nào. Suốt những lúc thi hành sứ vụ tông đồ, ngài vẫn thường bị ngộp thở bởi đám đông người và có lần thánh nhân ra như đã chết ngất dưới chân đám đông. Không phàn nàn, ngài đứng lên, sắc mặt điềm tĩnh, tỏ ra mình không sao. Khi các cơn đau bệnh buộc dùng đến một con lừa, hết lần này đến lần khác, ngài bị té đau nặng, nhưng những lúc đó chẳng bao giờ biểu lộ một chút nào thái độ mất điềm tĩnh. Nhưng, các môn đệ của ngài ngạc nhiên khi nhận thấy rằng để thưởng công cho đức tính này, Thiên Chúa không bao giờ để cho ngài phải chịu bất cứ một sự bất tiện nào từ những tai nạn như thế. Không những giữ được sự điềm tĩnh, một nhân đức giúp con người luôn biết lịch thiệp với những người sống quanh mình, mà thánh nhân còn rất khéo léo giúp người khác thực hành nhân đức ấy.
Lần kia, có một người phụ nữ đến với thánh nhân cay đắng phàn nàn về cách ông chồng đối xử tàn nhẫn với chị. Chị nói: “Thưa cha nhân lành, xin chỉ cho con một phương pháp hiệu quả giữ được hòa khí trong gia đình, để chồng con ngừng ngay những lời nói cũng như hành vi thô lỗ đối với con.” Thánh nhân cho phép cô nói tiếp, ngài biết nguyên do nào khiến cô phải đi tìm phương thuốc chữa trị; chẳng qua là tại cô lắm lời và hay cáu kỉnh khiến cho người chồng phải phát cáu. Thánh nhân ôn tồn nói: “Nếu con muốn kết thúc ngay những cảnh bất hòa trong gia đình, hãy đi tới chỗ người gác cổng trong tu viện của cha, và xin anh cho con một vò nước lấy ở cái giếng ngay chính giữa tu viện. Khi chồng con trở về nhà, ngay lập tức con hãy ngậm một hụm nước và đừng nuốt, cứ để như thế một lúc lâu. Nếu con làm điều này, cha chắc chắn rằng chồng con sẽ không tức giận với con và sẽ dịu dàng như một con chiên.” Lập tức, cô ta thực hiện đúng như lời thánh Vinh Sơn khuyên nhủ vì nhận thấy phương pháp chữa trị ấy chẳng có gì khó đối với cô. Khi chồng cô trở về nhà và bắt đầu biểu hiện triệu chứng cáu giận, cô chạy đến vò nước và ngậm lấy một hụm, cô cứ ngậm như thế một lúc lâu, kết quả là chồng cô thấy không có lời lè nhè nào đáp lại, anh cũng lặng im. Anh tự hỏi không biết tại sao lại như thế, nhưng cũng chẳng nói lời nào hết, anh chỉ tạ ơn Chúa đã thay đổi tâm tính và giữ cho cái miệng ấy không thốt ra những lời làm nhảm vô nghĩa. Khi thực hiện phương pháp này vài lần, và luôn luôn thành công, người phụ nữ quay lại gặp thánh Vinh Sơn để nói lời tạ ơn, vì đã chỉ cho cô một phương thuốc tuyệt diệu. Thánh nhân ôn tồn nói với cô, không úp mở: “Con gái của ta, phương thuốc cha dạy cho con không phải là nước từ cái giếng tu viện như con vẫn nghĩ, thực ra đó là im lặng. Có giữ lấy miệng lưỡi, con mới giữ được hòa khí giữa hai vợ chồng. Chồng con mới bước vào nhà con đã tấn công bằng những câu xỉa xói; đó là lỗi của con nếu chồng con tức giận hơn; Những tiếng xì xèo của con là nguyên nhân gây ra bất hòa. Từ nay con hãy yên lặng, con sẽ sống chan hòa với chồng của mình.” Thế là tại Valencia xuất hiện câu ngạn ngữ, mỗi khi có một người phụ nữ càu nhàu với ông chồng, cô ta được trả lời rằng: “Ngậm hụm nước đầy miệng, điều thánh Vinh Sơn đã nói sẽ đúng thực sự.”
***