Hr 5, 1-10 (năm lẻ); 1Sm 15,16-23 ( năm chẵn); Mc 2,18-22
Ăn chay là một trong những thực hành tôn giáo của người Do Thái. Theo Lề Luật quy định, người Do Thái chỉ phải giữ chay mỗi năm một lần vào ngày Lễ Xá Tội. Tuy vậy, những người đạo đức, cách riêng các Pharisêu giữ chay một tuần hai lần (x. Lc 18,12). Các môn đệ của ông Gioan bắt chước lối sống khắc khổ của thầy mình, họ cũng giữ chay như những người đạo đức Do Thái quen làm. Thực hành giữ chay – giống như cách thức người Hồi giáo hiện nay giữ chay tháng Ramadan – là kiêng ăn uống từ lúc mặt trời mọc đến lúc mặt trời lặn, thời gian còn lại có thể ăn uống bình thường.
Đức Giêsu dẫn các thính giả của Người đi xa hơn khi trả lời thắc mắc tại sao các môn đệ của Người không giữ chay như các môn đệ của Gioan và các Pharisêu:
“Chẳng lẽ khách dự tiệc cưới lại có thể ăn chay, khi chàng rể con ở với họ? Bao lâu chàng rể còn ở với họ, họ không thể ăn chay được.”
Trong câu trả lời trên, Đức Giêsu gọi mình là “chàng rể”, tức vị Hôn Phu của tiệc cưới. Trong Tin Mừng, có khá nhiều tước hiệu xuất hiện trong Cựu Ước được gán cho Đức Giêsu, là Chiên Thiên Chúa, là Con Vua Đa-vít, Đấng Mêsia, v.v… Riêng tước hiệu vị Hôn Phu trong Cựu Ước mang ý nghĩa đặc biệt: vừa diễn tả sự gắn bó thân mật riêng tư giữa Thiên Chúa và Israel, vừa diễn tả niềm vui của bữa tiệc cứu độ muôn dân được mời gọi tham dự. Khi nhận lấy tước hiệu vị Hôn Phu, Đức Giêsu mạc khải căn tính và sứ vụ cứu thế của Người. Bữa tiệc cứu độ Thiên Chúa thiết đãi muôn dân mà ngôn sứ Isaia loan báo (x. Is 23,6-10) giờ đây đã bắt đầu. Chính Đức Giêsu, trong tư cách là chàng rể, mang đến niềm vui cho mọi thực khách.
“Nhưng khi tới ngày chàng rể bị đem đi khỏi họ, bấy giờ họ mới ăn chay trong ngày đó.”
Câu nói tiếp theo của Đức Giêsu ám chỉ đến cái chết của Người. Ngôi Lời đã làm người, Đức Giêsu là hiện thân cho hiện diện thân mật của Thiên Chúa với loài người. Các môn đệ – được gọi là bạn của chàng rể, gặp được niềm vui khi bước theo Đức Giêsu. Nhưng niềm vui ấy chỉ thực sự trọn vẹn, khi Đức Kitô chết và phục sinh, khi ấy Người hiện diện với nhân loại sẽ không bằng thân xác hữu hình, nhưng bằng quyền năng của Thần Khí phục sinh. Đức Kitô, vị Hôn Phu hiện diện trong Hội thánh – Hiền Thê của Người, bằng Lời Chúa và các bí tích, Người ở với các môn đệ “mọi ngày cho đến ngày tận thế “.
“Chẳng ai lấy vải mới vá áo cũ…; cũng không ai đổ rượu mới vào bầu da cũ, vì như vậy, rượu cũ sẽ làm nứt bầu, thế là rượu cũng mất, mà bầu cũng hư. Nhưng rượu mới, bầu cũng phải mới.”
Đức Giêsu nêu lên cách thức đúng đắn của việc giữ chay nói riêng, và việc thực hành tôn giáo nói chung. Việc giữ chay nhằm chuẩn bị tâm hồn gặp gỡ Thiên Chúa. Nhiều người Do Thái quá chú trọng phải giữ chay sao cho thật tỉ mỉ, nhưng rồi lại không nhận biết Đức Giêsu là Đấng Cứu Độ đang ở giữa Dân Người.
Việc thực hành tôn giáo biểu lộ ra bên ngoài và mục đích siêu nhiên của đức tin bên trong phải đi đôi với nhau. Việc tuân giữ Lề luật không phải chỉ giữ hình thức, nhưng quan trọng hơn là vì mục đích của Lề luật, một thái độ nội tâm quy hướng về sự thờ thượng Thiên Chúa và nhằm thực hiện bái ái với tha nhân. Đức Kitô – Đấng Cứu Độ đã đến trần gian, Người là rượu mới của thời Tân Ước, vì vậy việc giữ luật cũng phải mang tinh thần mới, tinh thần của niềm vui gặp gỡ Đức Kitô, ơn cứu độ đời mình.
* * *
Nếp sống tu trì tạo cho các tu sĩ một bầu khí thuận tiện để thực hành đời sống đức tin. Việc cử hành phụng vụ, kinh nguyện, nghe đọc Lời Chúa, giữ sự thinh lặng, học hành, v.v., sẽ không chỉ là việc thực hành giữ luật bên ngoài, nhưng thực sự diễn tả, nuôi dưỡng và củng cố mối tương quan hiệp thông của người tu sĩ với Chúa – mục đích tối hậu của đời thánh hiến, đồng thời thúc đẩy người tu sĩ hướng đến sự phục vụ tha nhân.
