(Hc 3,3-7.14-17a; Cl 3,12-21; Mt 2,13-15.19-23)
Nơi Ngôi nhà Thánh Thất, chúng ta học được cách thế để sống ơn gọi của mình. Nền tảng cho sự nên thánh và hiệp nhất giữa các thành viên của ngôi nhà này chính là tìm kiếm và thực thi thánh ý Chúa.
Nhân dịp Đại hội giới trẻ Giáo tỉnh Miền Bắc tháng 11 vừa rồi, Đức Thánh Cha Phanxicô đã gửi cho các bạn trẻ Công giáo Việt Nam một sứ điệp xoay quanh từ “Nhà”. Dựa trên ý tưởng của Mc 5,19: “Hãy về nhà với người thân, và thuật lại cho họ biết Chúa đã làm cho anh, và Người đã thương anh như thế nào”, Đức Thánh Cha khai triển ý nghĩa từ “nhà” về hai phương diện:
1/ Về mặt nhân bản và văn hoá: Là con người tự nhiên, ta được sinh ra từ một “ngôi nhà”, một gia đình và có một tổ quốc, có quê hương xứ sở.
2/ Về mặt siêu nhiên và đức tin: Là những Kitô hữu, chúng ta có một ngôi nhà khác lớn hơn chính là Hội thánh và quê hương đích thật của chúng ta ở trên trời.
Sứ điệp Đức Thánh Cha muốn nhắn gửi đến các bạn trẻ là: Chính những ngôi nhà chúng ta thuộc về làm nên căn tính của chúng ta. Căn tính ấy đòi hỏi chúng ta trách nhiệm xây dựng ngôi nhà của mình và làm chứng Đức Kitô cho anh chị em.
Trong văn hoá Việt Nam, khi nói đến “nhà” như gia đình là nói đến tình yêu phu phụ và sự chung thuỷ, nói đến con cái và sự hiếu thảo, nói đến tình tương thân tương ái. Điều nối kết các thành viên của gia đình làm một chính là dòng máu. Vì vậy mà có câu tục ngữ “một giọt máu đào hơn ao nước lã.” Bài đọc thứ nhất hôm nay là bài giáo huấn của sách Huấn Ca dành cho gia đình. Nhưng không dừng lại ở phương diện nhân bản, tác giả sách Huấn Ca còn đi xa hơn, chỉ chúng ta thấy rằng tình yêu gia đình, lòng hiếu thảo với cha mẹ, bắt nguồn từ lòng kính sợ Đức Chúa và thi hành mệnh lệnh của Người.
Trong bài đọc thứ hai, trích thư gửi tín hữu Côlôxê, thánh Phaolô khuyên nhủ các gia đình Kitô hữu hãy sống căn tính của mình “là những người được Thiên Chúa tuyển lựa, hiến thánh và yêu thương” (Cl 3,12). Nơi ngôi nhà Hội thánh, chúng ta được sinh ra cho sự sống thần linh, được dưỡng nuôi nhờ Lời Chúa và các bí tích, được giáo dục lương tâm và luân lý để sống đúng với phẩm giá Kitô hữu của mình. Ngôi nhà gia đình chỉ có thể đứng vững và trổ sinh hoa trái, khi quy chiếu vào ngôi nhà lớn hơn là Hội thánh và có Đức Kitô làm trung tâm. Chính Đức Kitô là nguồn bình an, giáo huấn của Người là kim chỉ nam về đời sống đức tin và luân lý cho các gia đình Kitô giáo.
* * *
Nếu Đức Thánh Cha có dịp nói chuyện với các tu sĩ nam nữ Việt Nam, thì hẳn ngài phải đề cập đến một ý nghĩa rất sâu sắc nữa của từ “nhà” trong tiếng Việt, đó là “Nhà Dòng.” Ngôi nhà thứ ba này vừa có liên hệ đến ngôi nhà Hội thánh vừa có liên hệ đến ngôi nhà gia đình. Chính trong ngôi nhà Hội thánh, các Nhà Dòng được khai sinh và hiện diện cho sứ vụ phục vụ Hội thánh. Chính trong các ngôi nhà gia đình Công giáo, các ơn gọi tu trì được gieo mầm, được nuôi dưỡng và dìu dắt để có thể bước vào trong các Nhà Dòng.
Khi bước vào ngôi nhà thứ ba này, các thành viên được thánh hiến cho Thiên Chúa qua việc tuyên khấn các Lời khuyên Tin Mừng, và chia sẻ với nhau một gia sản thiêng liêng, một đường lối nên thánh. Thuộc về ngôi nhà thứ ba này cho ta có một căn tính, được gọi là “theo sát Chúa Kitô” để sống đức ái trọn hảo với Chúa và với tha nhân, và nhận lãnh một sứ mạng phục vụ Tin Mừng theo đoàn sủng riêng của Dòng. Thuộc về Nhà Dòng, chúng ta có nhiệm vụ xây dựng ngôi nhà vừa rất cụ thể của một đời sống hằng ngày đang diễn ra, lại vừa rất siêu nhiên vì là dấu chỉ loan báo cho ngôi nhà đích thực của chúng ta ở trên trời.
Đang khi nói nhiều về ba ngôi nhà chúng ta thuộc về, ta lại không được quên hôm nay Giáo hội mừng Lễ Thánh Gia: Đức Giêsu, Đức Mẹ và thánh Giuse. Ngôi lời nhập thể làm người mang lấy một tên gọi là Giêsu; Người được sinh ra trong một ngôi nhà nhân loại, có mẹ là Đức Maria và dưỡng phụ là thánh Giuse. Nơi ngôi nhà nhân loại này, Đức Giêsu đã học làm người, lớn lên và trưởng thành, Người đã sống như một con người và chết như một con người. Khi bước vào nhà nhân loại, để “nên giống chúng ta, ngoại trừ tội lỗi”, Đức Kitô đã có thể cứu độ chúng ta, đưa chúng ta vào nhà của Thiên Chúa. Vào giờ sắp bước vào cuộc khổ nạn, Đức Giêsu nói với các môn đệ của Người: “Trong nhà Cha Thầy có nhiều chỗ ở… Thầy đi dọn chỗ cho anh em” (Ga 14,2). Ngôi nhà Chúa Giêsu chuẩn bị cho chúng ta chính là Hội thánh. Thuộc về Hội thánh, chúng ta lại được Người đưa dẫn vào ngôi nhà vĩnh cửu trên trời.
Ngôi nhà Hội thánh được bắt đầu chính là Thánh Thất. Nơi Ngôi nhà Thánh Thất, chúng ta học được cách thế để sống ơn gọi của mình. Nền tảng cho sự nên thánh và hiệp nhất giữa các thành viên của ngôi nhà này chính là tìm kiếm và thực thi thánh ý Chúa. Cách riêng với thánh Giuse, bài Tin Mừng hôm nay cho chúng ta một khuôn mẫu của sự mau mắn thi hành thánh ý Thiên Chúa. Tuy với vai trò gia trưởng của Thánh Thất, và là dưỡng phụ của Đức Giêsu, thánh Giuse chu toàn sứ mạng của mình một cách rất khiêm tốn, âm thầm, đến độ người ta không tìm thấy bất kỳ lời nào của ngài trong Tin Mừng. Không có bất kỳ một lời nói nào, thánh Giuse chỉ âm thầm và mau mắn thực hiện điều “thiên thần truyền.”
Cuối cùng, để xây dựng ngôi nhà thứ ba chúng ta đang thuộc về, những lời khuyên nhủ của thánh Phaolô sau đây luôn phải được chúng ta suy gẫm và liên lỉ thực hành:
“Anh em hãy có lòng thương cảm, nhân hậu, khiêm nhu, hiền hoà và nhẫn nại. Hãy chịu đựng và tha thứ cho nhau, nếu trong anh em người này có điều gì phải trách móc người kia. Chúa đã tha thứ cho anh em, thì anh em cũng vậy, anh em phải tha thứ cho nhau.Trên hết mọi đức tính, anh em phải có lòng bác ái: đó là mối dây liên kết tuyệt hảo” (Cl 3,12-14).
Nguyện xin Thánh Gia: Chúa Giêsu, Đức Mẹ và thánh Giuse đồng hành với chúng ta trong ơn gọi và trong sứ mạng làm chứng cho Đức Kitô, Đấng đã đến ngôi nhà trần gian để đưa toàn thể nhân loại vào ngôi nhà vĩnh cửu của Người nơi Thiên Quốc. Amen.
