Hành Trình Chữa Lành Đứa Trẻ Tổn Thương Bên Trong

Hành trình nhân sinh là một hành trình dài của mỗi con người, là quá trình lớn lên của mỗi người. Nơi hành trình đó, ta sẽ trải qua những cung bậc cảm xúc khác nhau ở từng độ tuổi, từng nơi mà ta đi qua, từng người mà ta tiếp xúc. Có những ký ức tươi đẹp thơ ấu tạo nên con người trưởng thành về cảm xúc trong tương lai, nhưng đâu đó sẽ có những hồi ức làm cho ta bị ám ảnh và sợ hãi khi nhớ về nó. Cuốn sách “Healing your lost inner child” được chuyển nghĩa sang tiếng Việt là “Chữa lành đứa trẻ tổn thương bên trong” của tác giả Robert Jackman đã làm nổi bật lên những hình ảnh đứa trẻ với những tuổi thơ bất hạnh.

Robert Jackman là một nhà trị liệu tâm lý người Mỹ. Không những thế, ông còn tham gia giảng dạy ở các trường đại học ở khu vực Chicago về chánh niệm, liệu pháp trị liệu bằng thôi miên,…Cuốn sách “Chữa lành đứa trẻ tổn thương bên trong” của tác giả Robert Jackman là một trong những tác phẩm nổi bật trong thể loại sách tự hoàn thiện bản thân, chuyên sâu vào việc chữa lành những vết thương tâm lý và cảm xúc có từ thời thơ ấu. Cuốn sách này hướng đến những người trưởng thành đã trải qua những trải nghiệm đau thương trong quá khứ, từ đó ảnh hưởng đến cuộc sống, các mối quan hệ và cảm giác tự tin hiện tại của họ.

Sách được chia làm 8 chương như sau:

Chương 1: Những chiến binh sống sót

Chương 2: Chũa lành vết thương

Chương 3: Đứa trẻ bên trong tổn thương và lạc lối

Chương 4: Đứa trẻ tổn thương, người lớn đau khổ

Chương 5: Áp dụng quy trình chữa lành

Chương 6: Thiết lập ranh giới

Chương 7: Phần trưởng thành đứng ra chịu trách nhiệm

Chương 8: Hợp nhất đứa trẻ tổn thương

Tóm lược nội dung

Trong cuốn sách này, Robert Jackman chia sẻ các chiến lược và phương pháp để giúp người đọc nhận diện và chữa lành những tổn thương của đứa trẻ bên trong mà họ có thể đã không nhận thức được hoặc cố gắng che giấu trong suốt nhiều năm. Jackman khẳng định rằng mỗi người đều có một đứa trẻ bên trong, và khi đứa trẻ đó bị tổn thương, những tổn thương đó có thể kéo dài suốt đời và ảnh hưởng đến cách họ đối diện với cuộc sống và mối quan hệ hiện tại.

Ở chương đầu tiên với tựa đề “Những thương binh sống sót”. Ở tựa đề này, tác giả dường như hàm ý đến việc tác giả bắt đầu bằng việc mô tả những người đã trải qua các tổn thương tâm lý sâu sắc, có thể là do lạm dụng, bỏ rơi, hoặc thiếu tình yêu thương trong gia đình. Dù có thể trông mạnh mẽ và vượt qua được khó khăn, những người này thực sự vẫn đang chịu đựng những ảnh hưởng từ quá khứ. Thậm chí, nỗi đau còn tái diễn, tái phát bất cứ khi nào “bị kích hoạt” bởi một sự kiện nào đó. Những phản ứng bốc đồng là công cụ để đối phó với tình huống xảy ra do phần tổn thương bên trong bị kích hoạt và không thể hành xử theo kiểu của người trưởng thành. Bài tập để cho ta thấy những phản ứng bốc đồng cụ thể trong cuộc sống.

Tác giả cũng đã đề cập đến câu chuyện tổn thương của mỗi người, gợi lên những hồi ức thời thơ ấu để thấy rằng một thời thơ ấu của họ không hề diễn ra một cách bình thường như họ vẫn nghĩ. Tác giả khuyến khích người đọc dừng lại để nhìn nhận và đối diện với đứa trẻ tổn thương bên trong mình, và chỉ khi làm được điều này, họ mới có thể thực sự sống một cuộc đời hạnh phúc và khỏe mạnh cả về thể chất lẫn tinh thần. Chương này mở đầu một hành trình chữa lành, giúp người đọc nhận ra rằng họ không đơn độc trong quá trình này và rằng việc đối diện với những vết thương xưa cũ là bước đầu tiên để chữa lành và phát triển.

Tiếp đến, ở chương 2, Robert Jackman tập trung vào quá trình nhận diện, hiểu và chữa lành những tổn thương từ quá khứ – đặc biệt là những tổn thương từ thời thơ ấu, có thể ảnh hưởng sâu sắc đến cuộc sống hiện tại của chúng ta. Như ở chương 1, chúng ta đều có quá khứ của riêng mình, không ai giống ai và mỗi người đều có một “đứa trẻ bên trong”, là phần tâm hồn trẻ thơ chứa đựng những ký ức, cảm xúc và tổn thương từ quá khứ. Chương này nhấn mạnh rằng để chữa lành, chúng ta cần phải nhận diện và kết nối lại với đứa trẻ này – phần bị tổn thương từ những trải nghiệm đau đớn trong quá khứ.

Tác giả muốn hướng đến việc ta cần học cách chấp nhận những tổn thương bên trong. Các quy trình chữa lành và công cụ hồi đáp hữu hiệu như thể đang chuyển hóa nỗi đau thành sức mạnh. Việc đối diện với đứa trẻ tổn thương bên trong không chỉ giúp chúng ta chữa lành, mà còn giúp trưởng thành và phát triển mạnh mẽ hơn trong cuộc sống để ta có thể sống phần người lớn có trách nhiệm một cách trọn vẹn.

Trong chương này, tác giả mô tả cách mà đứa trẻ bên trong chúng ta thường bị “lạc lối” do những tổn thương và trải nghiệm đau đớn từ thời thơ ấu. Những sự kiện tiêu cực, chẳng hạn như bị bỏ rơi, bị chỉ trích, hay không nhận được tình yêu thương đúng mức, có thể làm cho đứa trẻ trong chúng ta cảm thấy cô đơn và bị lạc lõng. Điều này dẫn đến những hành vi và cảm xúc bất an trong đời sống người lớn, như lo sợ bị từ chối, tự ti, và khó kết nối với người khác. Với bài tập “Viết ra những suy nghĩ của bạn”, Robert khuyến khích người đọc, người viết phải nhận thức được sự hiện diện của “đứa trẻ lạc lối” này và giúp nó tìm lại sự dẫn dắt và yêu thương.

Chương 4 khám phá mối quan hệ giữa đứa trẻ tổn thương bên trong và những đau khổ trong cuộc sống người lớn. Ông đưa ra lý giải rằng những vết thương tâm lý từ thời thơ ấu không được chữa lành có thể tiếp tục ảnh hưởng đến cuộc sống sau này, gây ra các vấn đề như thiếu tự tin, cảm giác vô giá trị, và các mối quan hệ không lành mạnh. Khi đứa trẻ tổn thương bên trong không được lắng nghe và giải quyết, nó có thể dẫn đến những cơn đau tâm lý kéo dài trong suốt cuộc đời, ảnh hưởng đến cả sức khỏe tinh thần và thể chất của người trưởng thành. Để chữa lành, người trưởng thành phải nhận thức được sự kết nối giữa những tổn thương xưa cũ và những vấn đề hiện tại.

Chương tiếp theo, người đọc được hướng dẫn cụ thể các bước để áp dụng quy trình chữa lành cho đứa trẻ tổn thương bên trong. Tác giả giới thiệu một loạt các bài tập và phương pháp, bao gồm việc nhận diện các cảm xúc tiêu cực, kết nối với đứa trẻ bên trong, và thực hành sự tự tha thứ. Các bước này giúp người đọc dần dần hiểu được nguồn gốc của những tổn thương và bắt đầu quá trình chữa lành, bao gồm việc đối diện với những cảm xúc bị dồn nén từ quá khứ, viết nhật ký để thể hiện cảm xúc, và thực hiện các hình dung để kết nối với đứa trẻ bên trong.

Thiết lập ranh giới để nhấn mạnh rằng, một phần quan trọng trong việc chữa lành là thiết lập những ranh giới lành mạnh giữa “đứa trẻ tổn thương” và người trưởng thành trong chúng ta. Những ranh giới này giúp bảo vệ bản thân khỏi những tình huống, người hay môi trường có thể làm tổn thương lại đứa trẻ bên trong. Jackman giải thích rằng việc thiếu ranh giới rõ ràng có thể dẫn đến cảm giác bị lợi dụng, bị xâm phạm, và thiếu kiểm soát trong cuộc sống. Việc thiết lập ranh giới là một cách quan trọng để giữ cho đứa trẻ bên trong cảm thấy an toàn và được bảo vệ.

Trong chương này, Jackman chỉ ra rằng quá trình chữa lành đứa trẻ tổn thương không thể chỉ dựa vào cảm xúc và ký ức mà cần có sự tham gia của phần “trưởng thành” trong chúng ta. Người trưởng thành cần đứng ra để chịu trách nhiệm về cảm xúc và hành vi của mình, thay vì để đứa trẻ bên trong kiểm soát mọi thứ. Phần trưởng thành cần phải nhận thức và hành động một cách lý trí, tạo ra những quyết định tốt hơn và chăm sóc cho đứa trẻ bên trong một cách hiệu quả. Sự trưởng thành là yếu tố then chốt trong việc hỗ trợ quá trình chữa lành và phát triển tâm lý.

Chương cuối này tập trung vào việc “hợp nhất” đứa trẻ tổn thương với phần người trưởng thành, một quá trình quan trọng trong việc chữa lành toàn diện. Tác giả giải thích rằng mục tiêu không phải là loại bỏ hay phủ nhận đứa trẻ tổn thương mà là chấp nhận nó như một phần của chính mình và kết hợp với phần trưởng thành để sống một cách toàn vẹn hơn. Khi đứa trẻ bên trong được hiểu và chăm sóc, nó sẽ trở thành nguồn sức mạnh, sự sáng tạo và cảm xúc tích cực. Việc hợp nhất này giúp tạo ra một cuộc sống lành mạnh, hài hòa, và đầy đủ.

Thay đổi nhận thức về những thương tổn tâm lý

Phải nhìn nhận một cách thực tế rằng ngày nay, phần lớn chúng ta dường như không thể nhận biết những tổn thương bên trong. Chúng ta đều cảm thấy nó diễn ra hết sức bình thường và hiển nhiên. Điều đó phần nào đúng ở một xã hội đòi hỏi con người phải chạy đua theo thời gian để có thể làm việc và học tập, dẫn đến việc ta không còn chú trọng đến cảm xúc của mình, ta phớt lờ trong vô thức của chúng ta. Con người thường hướng đến nhu cầu về vật chất, ngược lại thì nhu cầu về tinh thần, cảm xúc bị coi nhẹ. Chính vì coi nhẹ cảm xúc nên khi chúng ta gặp khủng hoảng, ta đều chới với không biết tìm điểm bám vào ai, vào cái gì để níu giữ chúng ta.

“Chữa lành đứa trẻ tổn thương bên trong của Robert Jackman dường như là một điểm bám cho chúng ta, hướng dẫn người đọc nhận diện và chữa lành đứa trẻ tổn thương bên trong thông qua nhận thức, tha thứ, thiết lập ranh giới, và kết hợp những phần bị tổn thương với phần trưởng thành. Quá trình chữa lành này không chỉ giúp người trưởng thành có thể vượt qua đau thương mà còn mang lại một cuộc sống cân bằng, đầy đủ và hạnh phúc hơn.

 Với cách diễn đạt lý thuyết dễ hiểu và phương pháp thực hành đơn giản giúp người cần được chữa lành có thể dễ dàng áp dụng vào cuộc sống. Bài tập mà tác giả hướng đến không chỉ giúp giải tỏa cảm xúc mà còn giúp người đọc thay đổi tư duy và thế giới quan về cuộc sống. Một trong những điểm mạnh của cuốn sách là sự nhấn mạnh vào khả năng tự chữa lành của mỗi cá nhân, nhờ đó, người đọc có thể tự tin và chủ động hơn trong việc đối diện với quá khứ và thay đổi cuộc sống hiện tại.

Xem thêm: Lẽ sống của những ai có niềm hy vọng – Viktor Frankl

Một cuốn sách dành cho tất cả mọi người

Cuốn sách này không chỉ dành cho những nhà chuyên môn mà đặc biệt hữu ích cho những ai cảm thấy bị kẹt trong những cảm xúc tiêu cực từ quá khứ, những người có những vấn đề tâm lý chưa được giải quyết hoặc những ai muốn tìm cách cải thiện mối quan hệ với chính bản thân và người khác. Những ai đã trải qua sự bỏ rơi, sự lạm dụng, hoặc những kỳ vọng quá cao từ gia đình cũng sẽ tìm thấy trong cuốn sách này những phương pháp hữu ích để chữa lành và phục hồi.

Nhìn chung lại, “Chữa lành đứa trẻ tổn thương bên trong” của Robert Jackman là một cuốn sách sâu sắc và đầy cảm hứng, giúp người đọc không chỉ nhận diện mà còn thực hành việc chữa lành những vết thương trong quá khứ, từ đó sống một cuộc sống hạnh phúc và trọn vẹn hơn. Bản thân tôi, với tư cách là người có chút hiểu biết về tâm lý cũng như là với tư cách là một thân chủ đang bị tổn thương đã và đang dần được chữa lành thông qua từng trang sách này.

Giuse Nguyễn Hoàng Phước