Congregatio Sacratissimi Cordis – C.S.C.

1. Thành lập và phát triển

Dòng Thánh Tâm (C.S.C.) được Đức Cha Eugene Marie Joseph Allys thành lập ngày 09 tháng 10 năm 1925 tại Huế. Với ý định ban đầu, Hội Dòng này gồm những tu sĩ chuyên lo việc giáo dục thanh thiếu niên cả về đạo và đời, với công việc cụ thể là huấn luyện đức tin, giảng dạy giáo lý và các môn văn hóa trong các trường học phổ thông theo chương trình giáo dục của quốc gia. Vì thế trong lịch sử, hầu hết các tu sĩ Thánh Tâm là những nhà giáo dạy văn hóa trong các trường học.

Sau khi thành lập, Đức cha Allys (quen gọi tên Việt là Đức cha Lý) đặt Linh mục Đa Minh Hồ Ngọc Cẩn làm vị Bề trên đầu tiên của Dòng Thánh Tâm. Ngài bắt đầu công cuộc xây dựng và phát triển Hội Dòng. Nhưng đến năm 1935, cha Đa Minh Hồ Ngọc Cẩn được Tòa Thánh đặt làm Giám mục Giáo phận Bùi Chu ở Miền Bắc Việt Nam, ngài phải từ giã Hội Dòng lên đường nhận nhiệm vụ mới. Qua những bước đầu gian khó, Dòng Thánh Tâm cũng từng bước trưởng thành, phát triển, thành lập nhiều trường học khắp dải đất miền Trung Việt Nam và rất thành công trong việc giáo dục thanh thiếu niên.

2. Qua thử thách lại hồi sinh

Sau những biến động của quê hương những năm 1972 và 1975, giữa một xã hội đầy biến động, Hội Dòng tuy đã phát triển mạnh nhưng còn non trẻ ấy đã phải chứng kiến, trải nghiệm và chịu vùi dập cùng với những thăng trầm của lịch sử đất nước. Sau biến cố 1975, Dòng Thánh Tâm hầu như đã tan rã, bao nhiêu trường lớp trải khắp một nửa đất nước đều mất hết, các tu sĩ không còn được phép hoạt động trong lãnh vực giáo dục nữa, số thì bị bắt, số thì lưu lạc, số khác mất lý tưởng và đổi hướng. Chỉ còn lại vài hạt giống nhỏ nhoi cũng bị chôn vùi giữa những cùng cực khổ ải của cuộc đời và thời thế. Tưởng chừng như không còn chút hy vọng nào.

Công tác giảng dạy bị đình trệ do thời cuộc, Dòng Thánh Tâm chuyển sang hướng truyền giáo trực tiếp. Nhờ ơn Chúa thương, những hạt giống ít ỏi còn sót lại sau khi đã trải qua những thử thách vô cùng khắc nghiệt, vượt qua những điều kiện khó khăn nhất vẫn tồn tại rồi bắt đầu nẩy mầm và phát triển mạnh mẽ, để từ đó, Dòng Thánh Tâm lại tràn đầy sức sống tiến mạnh trên đà đi tới.

Lắng nghe và đáp trả

Vốn là một Dòng Sư huynh gồm các thành viên là tu sĩ chuyên lo giáo dục, nhưng thời thế đã bị thay đổi, các thầy không thể tham gia trực tiếp vào việc giáo dục thanh thiếu niên trong lãnh vực giáo dục của quốc gia như xưa nữa, Dòng Thánh Tâm đã phải thích ứng và chuyển mình hướng đến việc huấn luyện giáo sĩ để tham gia đắc lực hơn vào lãnh vực giáo dục đức tin. Đây vừa là một cách thích ứng với thời cuộc, vừa là sự đáp trả trước lời mời gọi canh tân của Công đồng Vatican II.

Ngày 09 tháng 10 năm 2011, Dòng Thánh Tâm được chính thức châu phê trở thành một Dòng giáo sĩ thuộc luật Giáo phận. Các tu sĩ Thánh Tâm ngày nay được huấn luyện theo chương trình đào tạo giáo sĩ nhằm thực thi nhiệm vụ rao giảng Tin Mừng và giáo dục đức tin cách trực tiếp qua các công việc mục vụ và truyền giáo.

Trái tim thổn thức

Ngày nay, nhà đầu tiên tại Trường An – Huế đã bị mượn chưa lấy lại được. Trụ sở chính của Dòng Thánh Tâm được dời về cạnh Tòa Tổng Giám mục Huế. Tuy nhà chính vẫn ở cố đô, nhưng các cơ sở chi nhánh đã có mặt khắp cả ba miền đất Việt. Hơn 20 Linh mục Thánh Tâm đang làm việc khắp đất nước và học tập tại nước ngoài. Hơn 60 tu sĩ đang theo học tại các Chủng viện và các Học viện Thần học tại Bùi Chu (Miền Bắc), Huế (Miền Trung) và Sài Gòn (Miền Nam).

Tuy nhiên, dù thế nào thì hứng khởi thưở ban đầu vẫn luôn thúc bách mỗi tu sĩ Thánh Tâm. Nỗi ưu tư đem tình yêu của Thánh Tâm Chúa Giêsu cho nhân loại qua lãnh vực giáo dục và học đường vẫn luôn canh cánh và ấp ủ trong lòng mỗi anh em Thánh Tâm. Dù không còn được mở trường dạy học, anh em Thánh Tâm vẫn luôn tìm cách thực thi sứ mệnh giáo dục qua việc hỗ trợ các em học sinh nghèo, giúp học bổng, mở các lớp tình thương và trợ lực cho sinh viên qua việc mục vụ tiếp sức mùa thi và mục vụ sinh viên.

Đến phương Nam

Tại Miền Nam, Dòng Thánh Tâm đặt chân đến đất Thị Nghè – Sài Gòn năm 1964. Các tu sĩ Thánh Tâm cũng giảng dạy tại một số trường tại Sài Gòn. Năm 1972, anh em Thánh Tâm dạy tại trường Phước An, Thị Nghè và sau đó mở trường Thánh Tâm tại 19 bis Trần Cao Vân, quận 1. Năm 1973, Dòng Thánh Tâm tiếp nhận trường Trung học Vinh Sơn Liêm (nay là Nguyễn Trung Trực) tại Gò Vấp, nhưng được không lâu thì biến cố 1975 xảy ra. Từ 1975, các tu sĩ không được phép dạy học tại các trường học nữa, tất cả các trường học của Dòng Thánh Tâm khắp cả nước đều bị nhà nước “mượn” không biết ngày trả, từ đó sứ vụ giáo dục học đường bị gián đoạn.

Sau thời gian tưởng đã chết vì khó khăn và thời cuộc, Dòng Thánh Tâm lại hồi sinh. Từ năm 1992, Dòng Thánh Tâm Huế đã gửi một vài tu sĩ học tại Trung tâm Học vấn Đa Minh. Đến năm 2007, Dòng bắt đầu liên tục gửi nhiều các tu sĩ trẻ đến học tại Trung tâm Học vấn Đa Minh, khi ấy đã được sát nhập với Đại học Giáo hoàng Santo Tomas. Hiện nay, có 19 anh em Thánh Tâm đang theo học tại Trung tâm. Trong đó có 6 học viên Triết I, 3 học viên Triết II, 2 học viên Thần I, 3 học viên Thần II, 4 học viên Thần III và 1 học viên Thần IV.

Qua một chặng đường dài lịch sử với nhiều biến động, anh em Thánh Tâm mang trong lòng một niềm tin tưởng cậy trông nơi tình thương quan phòng của Thiên Chúa và Thánh Tâm Chúa Giêsu. Hòa tâm tình tri ân các bậc thầy và bè bạn khắp nơi với niềm vui kỷ niệm 50 năm hiện diện tại Sài Gòn và cùng hướng tới mừng 90 năm thành lập Dòng Thánh Tâm Huế, xin quý vị chung lời tạ ơn Thiên Chúa với anh em Thánh Tâm và thêm lời cầu nguyện cho tương lai của Hội Dòng này.