Mục Lục
Phêrô Vêrôna Trần Văn Tuế
Chính đức tin đã giúp thánh nhân
đủ can đảm phó thác mọi sự cho Thiên Chúa.
Việc nhận một thánh quan thầy quả là một truyền thống ý nghĩa của Giáo hội. Qua đó Giáo hội mời gọi các Kitô hữu tôn kính thánh nhân, bắt chước các nhân đức của người và xin người che chở, cầu bầu trước tòa Thiên Chúa. Cũng như mọi Kitô hữu trong giáo xứ, ngay từ ngày rửa tội, tôi được chọn một vị thánh làm quan thầy, thánh Phêrô Vêrôna. Nhưng đúng hơn là chính cha mẹ (hay cộng đoàn giáo xứ nơi tôi sinh ra) đã chọn người thay cho tôi. Tôi luôn biết ơn và cảm thấy tự hào vì điều đó. Những tài liệu viết về thánh Phêrô Vêrôna không nhiều, nhưng thật may mắn, tôi đã có dịp được tiếp cận những tài liệu quý giá này trong tủ sách của Dòng Đa Minh. Đọc những tài liệu ấy, tôi thấy trong nhiều đức tính, thánh nhân nổi bật với nhân đức can đảm. Hơn hết, lòng can đảm đó bắt nguồn từ niềm tin vào một Thiên Chúa duy nhất, và tin vào Giáo hội, là Mẹ chỉ dạy đạo lý đức tin.
Trước hết, ta cùng nhìn lại vắn tắt tiểu sử của người. Phêrô sinh năm 1205 (1206) tại thành Vêrôna nước Ý, trong một gia đình theo phái Manikê. Tuy nhiên, từ nhỏ Phêrô đã được học hành nơi các thầy cô Công Giáo. Lớn lên, Phêrô được học tại đại học Bologna. Tại đây, trong khi chỉ mới 16 tuổi, Phêrô được chính thánh Đa Minh nhận vào Dòng Giảng Thuyết. Sau một thời gian, Phêrô được trao tu phục Dòng và được tuyên khấn. Sau khi được đào tạo thánh khoa và lãnh chức linh mục, cha Phêrô hăng say ra đi rao giảng đức tin, đặc biệt cho những người lạc giáo Manikê và Cathari, tại Rôma, Florance, Milan, Bologna, v.v.. Ngày 6 tháng 4 năm 1252, Cha Phêrô được phúc tử đạo sau một cuộc ám sát của nhóm người lạc giáo. Ngày 25 tháng 3 năm 1253, Đức Innôcentê IV đã phong người lên bậc hiển thánh. Lễ kính người trước đây vào ngày 29 tháng 4, nhưng từ năm, 1969 được dời ngày 4 tháng 6 (kỷ niệm ngày dời thi hài người năm 1340). Người ta thường gọi người là thánh Phêrô Vêrôna hay thánh Phêrô tử đạo.
Hạt giống của nhân đức can đảm đã được ươm vào lòng Phêrô ngay từ khi còn rất nhỏ, có lẽ bởi các thầy cô tại trường học Công Giáo. Năm lên bảy tuổi, khi được hỏi về điều được học ở trường, Phêrô đã khẳng khái tuyên xưng: “Tôi tin kính một Thiên Chúa duy nhất…”. Điều đáng chú ý là khi đó gia đình Phêrô theo bè rối Manikê (họ tin rằng có hai đấng tạo dựng: một là thần ác, đến từ thế giới vật chất; hai là thần thiện, là căn nguyên mọi hữu thể linh thiêng). Lúc đó, gia đình Phêrô không những không thuyết phục được Phêrô từ bỏ đức tin mà còn rất lo sợ về những gì Phêrô làm trong tương lai sẽ tổn hại đến bè phái của họ. Rất khó để đứng ra bảo vệ đức tin của mình trước những người lầm lạc, khó hơn nữa, khi họ lại là những người gần gũi nhất của mình trong gia đình. Thử đặt mình trong hoàn cảnh của Phêrô lúc còn tuổi học trò, ở nhà cha mẹ dạy có hai vị thần tối cao là thiện và ác, đến lớp thầy cô dạy điều trái ngược – chỉ có một Thiên Chúa duy nhất. Bạn sẽ tin ai, bảo vệ ai bây giờ? Hiển nhiên là ai đó sẽ dễ dàng tin và đứng về phía người mình thân tín hơn. Có lẽ là gia đình thì hơn những thầy cô xa lạ. Còn Phêrô thì can đảm đứng về phía của sự thật. Khi đó, Phêrô đã dám đối diện với những hắt hủi của họ hàng. Có thể còn có những lời đe dọa, dọa nạt của những người thân dành cho tâm hồn bé nhỏ của Phêrô nữa. Những gì xảy ra như báo trước sự xuất hiện của một vị thánh tử đạo trong tương lai mang tên Phêrô. Thực vậy, chính khi còn nhỏ, hẳn Thiên Chúa đã cho Phêrô được cảm nếm vinh phúc chịu tử đạo ngay trong tâm hồn rồi.
Lòng can đảm của người được rèn luyện đủ lớn mạnh để vượt qua những chấn thương trong tâm hồn. Có lẽ thử thách lớn nhất trong cuộc đời mà Thiên chúa dành cho người là khoảng thời gian bị chính anh em trong Dòng hiểu lầm. Đang lúc dường như lòng nhiệt tâm rao giảng của người dâng trào nhất thì người bị giáng một nỗi khổ tâm cùng cực. Anh em cáo buộc người có dính líu đến chuyện nam nữ, bởi vì có vài người nữ đến với người để xưng tội hoặc xin lời khuyên răn. Người bị cắt phép giảng thuyết, bị chuyển đến tu viện Jesi, Marca d’ Ancona để “ăn năn hối lỗi”. Hẳn người đã phải đau khổ đến chừng nào. Mọi cố gắng, hăng say, vất vả của người được đáp trả bằng nỗi oan ức ảnh hưởng đến nhân phẩm. Có lẽ người cũng đã phải đối diện với những lời soi mói, dị nghị hay những thái độ khinh thường ruồng rẫy. Nhưng hơn hết, không gì khiến người đau khổ cho bằng sự hiểu lầm nơi chính anh em thân thiết. Dầu vậy, với lòng can đảm và vững tin vào Thiên Chúa, người đã giữ im lặng, không một lời giải oan và kiên tâm chịu đựng cho đến cùng. Đúng như câu Lời Chúa trong sách Khôn Ngoan: “Sau một giây lát chịu khổ nhục, các ngài sẽ được vinh dự lớn lao; vì Chúa đã thử thách các ngài như thử vàng trong lửa…”, sau cơn thử thách, Thiên Chúa đã ban cho người thêm sức mạnh đứng trước kẻ thù. Kết quả là, người đã gặt hái được rất nhiều hoa trái hơn và nhiều người trở lại với Giáo hội hơn nữa.
Lòng can đảm của người đã sinh nhiều hoa trái trong suốt quá trình người ra đi giảng thuyết. Vào thời đó, thế lực của các bè rối đang mở rộng nhanh chóng cả về quyền thế và lãnh thổ. Vì vậy, việc giảng thuyết của người rất khó khăn, thậm chí còn cực kì nguy hiểm nữa. Thế mà, người sẵn sàng đứng ra tuyên chiến, đối chất công khai với những kẻ lạc giáo. Có nhiều lần người đứng ra tranh luận với những kẻ cứng đầu theo lạc giáo. Nhờ phép lạ của Thiên Chúa và lòng khiêm nhường, người đã thắng được họ. Lòng can đảm của người đạt đỉnh điểm đến độ sẵn sàng đón nhận cái chết. Bởi lo sợ và hận thù trước tầm ảnh hưởng của người, những kẻ theo Manikê đã lập ra kế hoạch với âm mưu ám sát người. “Tai vách, mạch dừng”, người đã sớm biết được mưu đồ này. Tuy nhiên, điều đó không làm người nhụt lòng, hay phải đề phòng, trái lại, người càng thêm hăng say hơn trong việc giảng thuyết để danh Chúa được tôn vinh. Vậy là, sáng sớm, thứ Bảy trong tuần Bát Nhật Phục Sinh (06/04/1252), người đã bị ám sát bởi những tên sát thủ được những kẻ Manikê thuê. Theo kể lại, khi đã bị tên sát thủ chặt một nhát vào đầu và một nhát vào ngực, người vẫn miệng đọc lời tuyên xưng kinh Tin Kính và tay thì gắng gượng viết những lời đó lên đất bằng chính máu của mình chảy ra. Tuy lúc đó không xuất hiện những cảnh cấm cách, bắt bớ đạo, nhưng hình ảnh của người rất gần gũi với hình ảnh các vị thánh Tử đạo Việt Nam được nhạc sĩ Đinh Công Huỳnh khắc họa: Môi vang lời ngợi ca dù gặp cảnh gương đao cũng không nao núng; quyết dâng máu đào nguyện hy sinh thân mình; mặc bao đau đớn luôn giữ trọn niềm tin.
Nhìn lại, phải chăng thánh nhân đã tỏ ra thiếu vâng lời khi dám trái lại lời dạy của cha mẹ, khi đó thánh nhân còn quá nhỏ để hiểu biết chuyện đời? Phải chăng sẽ tốt hơn nếu thánh nhân có đôi lời giải thích với các anh em hiểu lầm, để không làm anh em vấp ngã hay làm gương mù gương xấu cho người khác? Phải chăng thánh nhân có chút cố chấp và kiêu ngạo, khi dám đương đầu với thế lực của các bè rối mà không một chút đề phòng cẩn thận, khiến dẫn đến cái chết của người? Chỉ cần một từ duy nhất để trả lời cho tất cả các băn khoăn trên: “Đức tin”. Chính đức tin đã giúp thánh nhân đủ can đảm phó thác mọi sự cho Thiên Chúa. Gia đình thánh nhân sẽ tốt hơn khi sớm thấy được sự thật và hiểu được sai lạc của họ. Các anh em trong dòng chắc sẽ có vấp ngã vì thánh nhân nhưng sẽ đứng vững hơn khi Thiên Chúa giải oan cho người. Không phải kiêu ngạo, nhưng đó chính là sự khiêm nhường đến mức tin tưởng tuyệt đối, coi những thành công, thất bại, lo sợ và cả sự sống đều có Chúa quan phòng. Thánh nhân xác tín rằng Thiên Chúa sẽ làm mọi sự.
Kinh ông thánh Phêrô Vêrôna
Lạy ơn ông thánh Phêrô tử vì đạo, là sự sáng dòng Kẻ Giảng, cùng là đấng đồng trinh sạch sẽ, chúng con xin Người lấy lòng nhân lành thương giúp chúng con, đang khi đi đàng thế gian này.
X. Chúng con xin ông Thánh Phêrô cầu cho chúng con.
Đ. Đáng chịu lấy những sự Chúa Ki Tô đã hứa.
Chúng con xin Đức Chúa trời có phép vô cùng, cho chúng con được lòng sốt mến mà bắt chước ông Thánh Phê rô tử vì đạo, đã làm cho đạo thánh Đức Chúa Trời được rộng sáng ra. Vì Đức Chúa Giêsu hằng sống hằng trị đời đời chẳng cùng. Amen.
