“Tam Nhật Vượt Qua” là gì ?
Tam Nhật Vượt Qua hay còn gọi là Tam Nhật Thánh, là khoảng thời gian ba ngày Hội thánh cử hành tưởng niệm Cuộc Vượt Qua của Đức Kitô.
“Cuộc Vượt Qua” của Đức Kitô là gì?
Cuộc Vượt Qua hay Mầu Nhiệm Vượt Qua là thuật ngữ diễn tả cuộc chiến thắng của Đức Kitô – Người vượt qua cuộc khổ nạn, sự chết và đạt đến sự phục sinh.
Thuật ngữ Vượt Qua có nguồn gốc từ truyền thống Do Thái: Hằng năm vào chiều ngày 14 tháng Nisan người Do Thái cử hành Lễ Vượt Qua mừng kính Đức Chúa. Người Do Thái tính lịch theo mặt trăng [Âm lịch], một năm chia thành 12 tháng, một tháng 30 ngày, tháng Nisan là tháng đầu tiên của năm, rơi vào khoảng tháng Ba hay Tư theo Dương lịch, tức vào khoảng giữa mùa Xuân.
Lễ Vượt Qua là lễ lớn nhất trong năm của người Do Thái, được quy định trong Xh 12,1-14, đoạn văn Xuất Hành này được trích đọc trong Thánh Lễ Tiệc Ly chiều thứ Năm Tuần Thánh. Chính vào đêm Israel được lệnh “đi lên” khỏi khỏi đất Ai Cập, Đức Chúa đã gieo tai ương, khiến các con đầu lòng của người Ai Cập đều phải chết; nhưng những nhà của người Israel, nhờ có máu chiên bôi trên cửa làm dấu, Đức Chúa đã vượt qua mà không đổ tai ương xuống trên họ.
Đêm ấy Ta sẽ rảo khắp đất Ai-cập, sẽ sát hại các con đầu lòng trong đất Ai-cập, từ loài người cho đến loài thú vật, và sẽ trị tội chư thần Ai-cập: vì Ta là ĐỨC CHÚA. Còn vết máu trên nhà các ngươi sẽ là dấu hiệu cho biết có các ngươi ở đó. Thấy máu, Ta sẽ vượt qua, và các ngươi sẽ không bị tai ương tiêu diệt khi Ta giáng hoạ trên đất Ai-cập (Xh 12,12-13).
Trong thời Cựu Ước, máu chiên được sát tế đã cứu con cái Israel khỏi phải chết. Trong thời Tân Ước, đối với các Kitô hữu, Đức Kitô chính là Chiên Vượt Qua được sát tế. Qua hy lễ Thập Giá, Người đã khai mở một cuộc Vượt Qua Mới, bằng cuộc chiến thắng sự chết, để cứu chuộc toàn thể nhân loại.
Hội thánh cử hành “Mầu Nhiệm Vượt Qua” của Đức Kitô thế nào?
Hằng ngày, Hội thánh cử hành Thánh Thể để tưởng niệm Cuộc Vượt Qua – mầu nhiệm chết và sống lại của Đức Kitô.
Hằng năm, Cuộc Vượt Qua của Đức Kitô được tưởng niệm cách long trọng hơn, mô phỏng lại những diễn biến cuối cùng của cuộc đời Đức Kitô theo như các trình thuật Tin Mừng, và vì thế việc cử hành việc tưởng niệm này kéo dài đến ba ngày. Thời đầu của Hội thánh, suốt thời gian cử hành Mầu Nhiệm Vượt Qua này các Kitô hữu giữ chay.
“Tam Nhật Vượt Qua” được tính thế nào?
Tam Nhật Vượt Qua được tính từ Lễ Tiệc Ly chiều Thứ Năm Tuần Thánh cho đến hết Ngày Chúa Nhật Phục sinh.
- Ngày thứ nhất là Thứ Sáu Tuần Thánh là ngày tưởng niệm Cuộc Thương Khó của Chúa (bắt đầu từ Lễ Tiệc Ly Chiều Thứ Năm)
- Ngày thứ hai là Thứ Bảy Tuần Thánh tưởng niệm sự an nghỉ của Chúa (bắt đầu sau khi Chúa đã được an táng vào Chiều Thứ Sáu).
- Ngày thứ ba là Chúa Nhật Phục Sinh (bắt đầu từ canh thức Vượt Qua vào Tối Thứ Bảy).
Xem Thêm:
Từ Điển Công Giáo. Bs. Uỷ ban Giáo lý Đức tin, HĐGMVN (Hà Nội: Tôn Giáo, 2016), tr. 978-80.
Phan Tấn Thành. “Làm sao biết được lễ Phục sinh sẽ vào ngày nào?” trong Hiểu để sống đức tin, tập 2 (Tp. HCM: Học viện Đa Minh, 2009), tr. 112-17.
