Phanxicô Xaviê Hồ Huynh Triệu
Thánh Rosa Lima là con người của sự khiêm nhường và đơn sơ, luôn hy sinh vì người khác và một lòng muốn dâng trọn trái tim cho Chúa trong Dòng Đa Minh.
Nhắc đến hoa hồng, người ta thường nghĩ đến vẻ đẹp ngọc ngà và kiêu sa mà loài hoa này may mắn sở hữu. William Shakespeare đã từng viết “Có điều gì đặc biệt trong cái tên? Khi mà cho dù ta gọi hoa hồng bằng bất cứ tên gì nó cũng vẫn giữ nguyên mùi thơm như thế”. Thật vậy, không biết tự bao giờ, hoa hồng đã trở thành loài hoa tượng trưng cho vẻ đẹp vĩnh cửu vượt thời gian, hương thơm nồng nàn và tình yêu bất diệt. Không những thế, trong văn hóa Tây phương, hoa hồng, bởi sự tương hợp với màu máu chảy, còn được xem là máu và vết thương, là biểu tượng cho sự phục sinh huyền bí của Chúa Giêsu Kitô. Thánh Rosa Lima, vị thánh nữ với sắc đẹp của hoa hồng và tình yêu mãnh liệt với Đức Lang quân là Chúa Giêsu Kitô, cũng được xem là đóa hoa thánh thiện đầu tiên ở Mỹ châu vì sự ngọt ngào và hương thơm lan tỏa về đời sống khổ hạnh và cầu nguyện. Cuộc đời của thánh nhân được đan kết bằng những cố gắng hy sinh, đau khổ và chiến đấu không ngừng để vươn tiến và nên thánh để rồi từ đó dệt nên một bức tranh tuyệt đẹp về đời sống khổ hạnh và cầu nguyện. Có thể nói, sự hiện diện của ngài như là một nụ hồng nhỏ mọc lên và lan tỏa hương thơm trên mảnh đất đang bị tha hóa bởi tội lỗi và lòng tham lúc bấy giờ.
Isabela Flora sinh vào ngày 30 tháng 4, đúng vào ngày Lễ thánh Catarina Siena[1], tại thủ đô Lima, nước Pêru, năm 1586, vì xinh đẹp nên được gọi là Rosa. Từ nhỏ, thánh nhân đã được Chúa Hài Đồng yêu thương, dạy cho biết đọc, biết viết và ban nhiều năng khiếu. “Ai có thể nói ra điều Chúa đã làm cho đứa bé có lòng yêu mến Người?” Dù được cha mẹ chiều chuộng, yêu thương, thánh nhân vẫn tỏ ra là con người của sự khiêm nhường và đơn sơ, luôn hy sinh vì người khác và một lòng muốn dâng trọn trái tim cho Chúa trong Dòng Đa Minh. Thật vậy, ngay cả con bướm trắng đen trong vườn cô cũng thích hơn những con khác vì chúng nhắc cô nhớ về hai màu sắc của Dòng Đa Minh. Trải qua nhiều biến cố và được Đức Mẹ hướng dẫn, cuối cùng cô cũng đã gia nhập Dòng Ba Đa Minh với sự chủ tọa của cha Alonso Velasquez. Từ đó, thánh nhân đã trở thành một người con của thánh Đa Minh, chuyên chăm việc cầu nguyện và kết hợp với những đau khổ mà Con Chúa đã chịu vì yêu thương con người.
Là con người yêu mến gặp gỡ Thiên Chúa qua chiêm niệm, Rosa còn ước mong dẫn đưa người khác vào những bí nhiệm của việc “cầu nguyện âm thầm”. Vì thế, người phổ biến những sách thiêng liêng bàn về vấn đề này, đồng thời thúc đẩy các linh mục khuyên nhủ mọi người ưa thích cầu nguyện. Người thường được hưởng sự ngọt ngào khi cầu nguyện do lòng mộ mến Chúa, nhưng lại đầy đau khổ đắng cay khi nghĩ đến sự dữ và tội lỗi. Người đặc biệt xúc động khi nghe người ta lăng nhục Giáo hội, lúc đó nhiệt tâm của người bừng lên, làm người phải lên tiếng, nhưng lời khiển trách của người thường dịu dàng và trở thành lời nài xin có sức thuyết phục. Ai cũng ngạc nhiên khi thấy thánh nữ nín thinh đối với những ai khiển trách mình, nhưng rất mau lẹ phản đối mọi xúc phạm đến Chúa dù rất nhỏ mọn.
Say mê yêu mến Chúa Giêsu trong bí tích Thánh Thể và tôn sùng Đức Trinh nữ Maria – Mẹ Thiên Chúa, thánh nữ đã chuyên cần phổ biến kinh Mân Côi với lòng nhiệt tình khôn tả. Người cho rằng mọi tín hữu phải dùng lời nói để truyền bá kinh Mân Côi và ghi sâu kinh ấy vào lòng. Lòng yêu mến Chúa Giêsu trong phép Thánh Thể còn chiếm một địa vị quan trọng trong đời sống thánh nữ. Những ngày chầu Thánh Thể long trọng, người thường yên lặng quỳ gối và cầu nguyện hàng giờ liền.
Trong bút ký để lại của mình, thánh Rosa đã viết:
Chúa Cứu thế đã lên tiếng và Người nói hết sức trịnh trọng: Mọi người nên biết rằng ân sủng sẽ đến liền sau đau khổ. Hãy nhận rằng mình không đạt tới ân sủng mà không mang nặng khổ đau. Hãy hiểu rằng đau khổ có gia tăng thì mức độ của các ân ủng mới tăng theo. Vậy loài người hãy ý tứ kẻo lại lạc lối lầm đường; đấy mới thực là nấc thang dẫn lên thiên đàng, và ngoài thánh giá, không còn con đường nào đưa đến thiên cung.
Thật thế, người đau lòng khi nghĩ tới những linh hồn chưa được ơn đức tin, nhất là những người còn vướng mắc trong việc thờ ngẫu tượng tại những miền đất bao la ở Mỹ châu. Vì xót thương họ nên lúc nào người cũng nghĩ đến họ, chỉ mong sao phá được mọi ngăn cách, để “bay đến” với họ bằng đôi cánh thiêng liêng, hầu soi sáng và cứu độ họ. Người muốn trở thành đá và vôi bít lối, để không ai phải xuống hỏa ngục. Có lẽ vì thế mà thánh nhân đã chọn con đường thập giá như một phương cách để hiệp thông với Chúa và Mẹ, hầu mong có thể đem ơn cứu rỗi cho các linh hồn. Thật vậy, càng tìm hiểu sâu hơn, ta càng nhận thấy người có một tình yêu mãnh liệt và một tinh thần không ngại đau khổ theo chân chúa Giêsu Kitô. Ngài ăn chay hầu như suốt đời, chỉ trộn một ít thức ăn nuôi sống thân xác với một ít rau đắng. Ngài bôi trên bàn tay và bàn chân nhỏ bé của mình với vỏ cây và bột tiêu Ấn Độ để làm cho chúng trở nên xấu xí, bỏng rộp, sưng tấy. Trong suốt 15 năm, ngài luôn đội một vòng đóng 99 chiếc đinh nhọn trên đầu để nhắc nhở về chiếc vòng gai của Đấng Tình Quân. Chung quanh thắt lưng ngài mang một chiếc dây sắt ba, nó cấn vào trong da thịt và gây ra những cơn đau khủng khiếp. Ngài yêu mến kỉ luật nên dùng nó thường xuyên khi được cha giải tội cho phép. Không những thế, trong vườn, ngài còn cất giữ một cây thánh giá gỗ dùng để vác trên đôi vai tiều tụy trong suốt thời gian yên lặng của đêm tối, và đây là cách tốt nhất để suy niệm và bắt chước vác Thánh Giá theo Chúa Kitô. Ngài ngủ rất ít, và gối đầu trên một tảng đá. Do vậy, cơ thể ứa máu, bàn tay và bàn chân sưng rộp, trên trán hằn đầy những thương tích do đinh nhọn gây ra, nhưng những điều đó chẳng hề hấn gì, bằng một tâm hồn trong trắng, Rosa đã trèo lên tới “đỉnh núi hoàn thiện”.
Không dừng lại ở đó, có đôi khi sự an ủi tuyệt diệu đến để thêm sức và lòng can đảm cho ngài, nhưng ngài cũng rất thường xuyên cảm nghiệm sự khô khan và chán nản. Thiên Chúa cho phép ma quỷ cám dỗ và quấy nhiễu ngài. Ngài cảm thấy mình bị chia cắt với Thiên Chúa và bị khinh miệt; ngài sợ đi lạc vĩnh viễn và phải xa lìa Chúa. Vào những dịp như vậy, chúng ta mới biết được rằng ngài đã đau nỗi đau của luyện ngục thế nào. Sự đau khổ của ngài trong căn phòng nhỏ có thể sánh với sự đau buồn của Chúa Giêsu trong vườn Cây Dầu. Ngài thường dùng lời Chúa mà cầu nguyện “Lạy Cha, xin cất chén đắng khỏi con, nhưng đừng theo ý con mà theo ý Cha! Lạy Chúa là Thiên Chúa của con, sao Người nỡ bỏ mặc con?” Ngài đã trải qua nỗi đau đớn này 2 tiếng mỗi ngày trong suốt 15 năm. Một lần nữa chúng ta thấy được bức họa về cách mà thánh nữ trèo lên núi Chúa như thế nào. Qua việc đau cùng nỗi đau của Thánh Tâm Chúa, Rosa đã trở nên “Ái nữ của Lòng Ta”.
Thánh nữ Catarina từng nói rằng:
Người công chính sống khoan dung nhân hậu và chết trong tình yêu, nếu họ sống trọn vẹn các đức hạnh và với trọn niềm hi vọng vào giá máu cứu chuộc của Con Chiên, thì sẽ nhìn thấy điều tốt lành mà Ta đã chuẩn bị cho họ. Ta sẽ ôm ấp nó bằng cánh tay tình yêu, giữ nó thật chặt bằng tình yêu của Ta, là Đấng tốt lành tối cao và vĩnh cửu. Vì vậy họ nếm trải sự sống vĩnh cửu trước khi từ bỏ thân xác hay chết của mình, tức là trước khi linh hồn lìa khỏi xác.
Quả thật, thánh Rosa đã được hưởng lấy ân huệ to lớn này. Ba ngày trước cơn bạo bệnh, ngài bắt đầu cuộc hành hương đến các nhà thờ và nhà nguyện ở Lima để tạ ơn Chúa vì những hồng ân mà Người đã ban. Và sau một thời gian chuẩn bị, khi lãnh bí tích Xức dầu bệnh nhân, ngài đã xuất thần, lúc tỉnh lại ngài quay qua nói với cha giải tội rằng:
Thưa cha, con có thể nói gì về những sự sung sướng và an ủi mà Thiên Chúa đổ tràn vĩnh cửu trên các thánh! Con ra đi với lòng thỏa mãn khôn tả để chiêm niệm khuôn mặt đáng tôn thờ của Đức Kitô, Người mà con đã sống trọn cuộc đời mình để chiếm hữu.
Cuối cùng, vào lúc ngài được 31 tuổi, gần đạt đến tuổi của Đấng Tình quân, Chúa đã hái đóa hoa hồng tuyệt đẹp trong vườn hoa muôn màu muôn sắc của Giáo hội, để đời đời người được diện kiến và ca tụng Chúa trên nước trời. Có thể nói, sự ra đi của thánh nhân không những nêu gương cho chúng ta theo vết chân người mà hơn thế, còn mở ra con đường mới để chúng ta bước theo; từ đó, sự sống và cái chết sẽ được thánh hóa một cách trọn vẹn và mang một ý nghĩa mới.
* * *
Lạy Chúa, Chúa đã đốt lên trong lòng thánh Rosa Lima ngọn lửa mến Chúa nồng nàn, khiến thánh nữ không ngại đau khổ, từ bỏ thế gian, từ bỏ cuộc sống vương giả mà sống cho một mình Chúa với cuộc đời khắc khổ và cầu nguyện. Xin nhận lời thánh nữ chuyển cầu mà cho chúng con hằng biết hy sinh hãm mình, ra đi rao giảng vẻ đẹp của ân sủng Chúa dành cho chúng con. Ước gì chúng con biết được ân sủng của Chúa lớn lao, đẹp đẽ cao cả, quý báu chừng nào, trong ân sủng có biết bao nhiêu là của cải, là kho tàng, là vui mừng hoan lạc! Thay vì tìm kiếm những thứ của cải vật chất chóng qua đời này, xin cho chúng con biết tìm đến Chúa qua những khó khăn, tật nguyền, khổ cực, hầu có thể đạt tới kho tàng vô giá của ân sủng Chúa. Đó mới là phần thưởng lớn lao nhất dành cho chúng con trên Thiên Đàng.
[1] Kể tử 1969, Lịch Phụng Vụ dời Lễ thánh Catarina vào ngày 29.04, đúng ngày mất của thánh nữ.
